Ισίδωρος Ζουργός

 

 

 

 

 

" Ο κόσμος δε χωρίζεται κάθετα και απόλυτα σε απλοϊκούς και απαιτητικούς καταναλωτές, σε εύκολους και δύσκολους, η αλήθεια είναι πολύ πιο σύνθετη."

 

 Με αφορμή το πρόσφατο μυθιστόρημα "Σκηνές από τον βίο του Ματίας Αλμοσίνο",(εκδ.Πατάκη),ο Ισίδωρος Ζουργός μιλά στις Διαδρομές για τα κίνητρα της συγγραφής του βιβλίου του,την έρευνα που χρειάστηκε να κάνει και τις ισορροπίες που έπρεπε να κρατήσει ώστε να αποδώσει τις αλήθειες των άλλων λαών,ενώ μιλά για τη δική του αίσθηση περί ευπώλητων βιβλίων,διαδικτύου και κοινωνικής δικτύωσης καθώς και για το πόσο τον έχουν καθορίσει οι ιδιότητες του συγγραφέα αλλά και του εκπαιδευτικού.

Σας καλωσορίζω στις Διαδρομές της εφημερίδας «Θ» ,κ. Ζουργέ.

Σας ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση και τη φιλοξενία.

"Σκηνές από τον βίο του Ματίας Αλμοσίνο" ο τίτλος του μυθιστορήματός σας, η ιστορία ενός προικισμένου παιδιού και κατόπιν διακεκριμένου γιατρού κατά το 17ο αιώνα. Ποιο ήταν το κίνητρό σας για την επιλογή του θέματος και γιατί αναφερθήκατε στη συγκεκριμένη εποχή ;

 Στη συγγραφή ενός βιβλίου πολύ συχνά τα κίνητρα είναι περισσότερα από ένα, μάλιστα κάποια από αυτά επιμένουν να παραμένουν αθέατα ακόμη και στον ίδιο τον δημιουργό του.

Στην περίπτωση του Αλμοσίνο θα έβαζα ως πρώτο την επιθυμία να γράψω μια ιστορία η οποία θα πραγματεύεται τη διαρκή, όπως νομίζω, εσωτερική διαπάλη του ανθρώπου ανάμεσα στον ορθό λόγο και στο θαύμα. Ο 17ος αιώνας μου φάνηκε κατάλληλη εποχή μιας και ο ορθολογισμός είχε πια βγει από τα γεννοφάσκια του και ταυτόχρονα η μεταφυσική - υπερβατική θέαση του κόσμου ήταν ακόμη ενεργή. Ο ήρωάς μου βιώνει με τρόπο σχεδόν τραγικό αυτόν τον διχασμό, το ποιος είναι τελικά ο ενδεδειγμένος δρόμος.

Επιπρόσθετα κίνητρα ήταν η συγγραφική μου εμμονή να φωτίζω σκηνές από τη μακρότατη ιστορία της Θεσσαλονίκης, η επιθυμία μου να εμπλακώ με την ιστορία της ιατρικής που την έβρισκα πάντα ιδιαίτερα γοητευτική και τέλος η φιλοδοξία να σκιαγραφήσω το προφίλ του πρώτου Ευρωπαίου ανθρώπου. Ο Ματίας Αλμοσίνο, ο πολύγλωσσος, ο διαθρησκειακός, ο αναζητητής, ο λόγιος, ο επιστήμονας, μορφοποιεί λογοτεχνικά αυτή την πρόθεση.

Ο ήρωάς σας είναι ένα φανταστικό πρόσωπο, περιστοιχίζεται ωστόσο με εξέχουσες μορφές της ιστορίας και των επιστημών(όπως ο Τζον Λοκ, ο Χάλευ κ.ά),κάτι που προϋποθέτει έρευνα ,γνώσεις και κατά συνέπεια χρόνο.

 Ένα τέτοιου είδους μυθιστόρημα νομίζω πως θα ήταν αδιανόητο να σχεδιαστεί και να υλοποιηθεί χωρίς έρευνα και συστηματική μελέτη πάνω στα ζητήματα που θίγει όπως και στους τόπους και στις εποχές στις οποίες αναφέρεται, όσο για τον χρόνο που όλα αυτά απαιτούν, η μάχη του συγγραφέα είναι συνεχής.

Εισέπραξα ότι με μεγάλη ευστοχία περνάτε το μήνυμα για τη διαφορετική οπτική που έχει κάθε λαός για την ιστορία του και για τις πολιτικές που ακολουθεί. Αυτό που διδασκόμασταν για την Οθωμανική αυτοκρατορία π.χ, μετά την ανάγνωση του βιβλίου μπορεί να δει κάποιος και από την άλλη πλευρά. Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι για έναν συγγραφέα να κρατά ισορροπίες όταν αγγίζει τέτοια θέματα;

 Προφανώς και δεν είναι κάτι απλό, νομίζω ότι προϋποθέτει σπουδή αλλά και πραγματική επιθυμία να συναντήσεις την αλήθεια των άλλων κρατώντας ταυτόχρονα αγαπητική σχέση με τα του οίκου σου, της πατρίδας, της γλώσσας σου.

Παρόλο που ο μικρός Ματίας Αλμοσίνο( και στη συνέχεια Ματθαίος Μελισσηνός),χάνει συνεχώς αγαπημένα του πρόσωπα, είναι πάντα σχεδόν περιστοιχισμένος από ανθρώπους που τον αγαπούν και τον φροντίζουν. Με δεδομένο ότι η εποχή εκείνη ήταν σκληρή και δύσκολη για τα παιδιά, το χρησιμοποιείτε ως μέσο για την εξέλιξη της αφήγησης ή αποτελεί αισιόδοξη στάση ζωής για εσάς;

 Δε θα μπορούσε κάποιος να διαφωνήσει ότι ο μικρός Ματίας Αλμοσίνο μέσα από τη δυστυχία της ορφάνιας του τελικά στάθηκε τυχερός, πολύ τυχερός μάλιστα, αν αναλογιστούμε τις συνθήκες της εποχής. Το θέλησα έτσι γιατί εξ αρχής εξυπηρετεί την αφηγηματική διαδρομή, από εκεί και ύστερα θα συμφωνούσα ότι εν μέρει αποτελεί και μια αισιόδοξη στάση ζωής. Ναι, γιατί όχι; Ας μη θεωρούμε πως η λογοτεχνία οφείλει να ακολουθεί μόνιμα καταθλιπτικές τροχιές.

Γιατί ένας άνδρας με την παιδεία του Ματθαίου Μελισσηνού παντρεύτηκε γυναίκα από σκλαβοπάζαρο;

 Μα ο πραγματικός έρωτας δεν είναι η ολοσχερής άρση των προκαταλήψεων; Αν συμφωνήσουμε σε αυτό, όλα φαίνονται απλούστερα.

Το βιβλίο σας έχει ήδη φτάσει την πέμπτη έκδοση μέσα σε λίγους μήνες, παρόλο που δεν πραγματεύεται τη συνήθη εύπεπτη θεματολογία των ευπώλητων βιβλίων και παρόλο που δεν απευθύνεται αμιγώς στο γυναικείο κοινό.

 Αυτό νομίζω ότι συνηγορεί στο να μας κάνει όλους περισσότερο προσεκτικούς όταν μιλούμε συλλήβδην για πνευματικό

μαρασμό του κοινού, κατακόρυφη πτώση της ποιότητας και τα συναφή. Ένας μεγάλος αριθμός συμπολιτών μας και αξιόλογα βιβλία διαβάζει και υπέροχες ταινίες παρακολουθεί και τρέχει σε ένα σωρό πρωτοποριακά θέατρα. Εκείνο που πρέπει να προσέξουμε είναι να παραμένουν ανοιχτές οι δίοδοι επικοινωνίας ανάμεσα στους δημιουργούς και στο κοινό. Και κάτι τελευταίο, μη νομίζουμε πως ένας καταναλωτής εύπεπτων πολιτιστικών προϊόντων δε σημαίνει ότι δε γεύεται και κάτι άλλο λεπτότερης υφής. Ο κόσμος δε χωρίζεται κάθετα και απόλυτα σε απλοϊκούς και απαιτητικούς καταναλωτές, σε εύκολους και δύσκολους, η αλήθεια είναι πολύ πιο σύνθετη.

Σε μια αντιηρωική εποχή

προσπαθώ να μυήσω στον θυσιαστικό έρωτα

Ποια η σχέση σας με την κοινωνική δικτύωση και ποια η άποψή σας για το διαδίκτυο γενικότερα αλλά και σε σχέση με την προώθηση των βιβλίων;

 Δε συμμετέχω σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης κι αυτό είναι ίσως μια προσωρινή επιλογή. Για το διαδίκτυο γενικότερα στέκομαι στο γεγονός ότι φέρνει τους αναγνώστες πιο κοντά, τους βοηθά να αλλάζουν γνώμες και κρίσεις και συχνά αποκαθηλώνει τους «έμπειρους» κριτικούς και γεννάει γνώμες και προσεγγίσεις με μιαν άλλη οπτική και δυναμική.

Εκπαιδευτικός και συγγραφέας :πώς συνδυάζετε τις δύο αυτές ιδιότητες; Ποια σας έχει κερδίσει περισσότερο;

 Σχολική τάξη και συγγραφή έχουν μάθει να συγκατοικούν στη ζωή μου εδώ και 27 χρόνια με αμοιβαίες υποχωρήσεις και κατανόηση. Θα ήμουν αχάριστος αν διάλεγα μια από αυτές και την έβαζα στην πρωτοκαθεδρία, όταν μάλιστα και οι δυο τους με έχουν ως έναν βαθμό καθορίσει.

Κλείνοντας και με αφορμή ένα από τα πιο συγκινητικά κομμάτια του βιβλίου, θα σταθώ στην απόφαση του καταξιωμένου πλέον γιατρού Μελισσηνού να ακολουθήσει την επιθυμία της γυναίκας που αγαπά σε ένα μακρινό ταξίδι,(σε μια εποχή που τα ταξίδια δεν ήταν αναψυχής)αφήνοντας δουλειά και παιδί πίσω. Δίνετε κάποιο μήνυμα στους αναγνώστες σας με την εξέλιξη αυτή;

 Τα μηνύματα, προσωπικά δε θα επέλεγα αυτήν τη λέξη, εκτιμώ πως είναι διάσπαρτα σε όλο το βιβλίο. Το πιο ενδιαφέρον στοίχημα στην ανάγνωση είναι η ιδιοπρόσωπη αποκρυπτογράφηση του αναγνώστη στα σημαινόμενα ενός μυθιστορήματος. Με άλλα λόγια ο καθένας φωτίζει με ιδιαίτερο τρόπο αυτά που θεωρεί πως πρέπει να αναδειχτούν. Στη συγκεκριμένη επισήμανση που κάνετε, αν μπορούσα να μπω για λίγο στον ρόλο του αναγνώστη του βιβλίου μου, θα συμφωνούσα μαζί σας πως εδώ το κείμενο κλείνει το μάτι στον αναγνώστη και μάλλον θέλει να του πει: Σε μια αντιηρωική εποχή προσπαθώ να σε μυήσω στον θυσιαστικό έρωτα, δηλαδή στον έρωτα.

Σας ευχαριστώ θερμά.

 Και εγώ σας ευχαριστώ θερμά, χάρηκα που τα είπαμε, να είστε καλά!

 

 

 

 

 

Σκηνές από το βίο του Ματίας Αλμοσίνο, Ισίδωρος Ζουργός,εκδ.Πατάκης.

Η « εσωτερική διαπάλη του ανθρώπου ανάμεσα στον ορθό λόγο και στο θαύμα»

Ένα εξαιρετικό αναγνωστικό ταξίδι

Με φόντο την ιστορία ενός προικισμένου παιδιού και κατόπιν εξαίρετου γιατρού,του Ματίας Αλμοσίνο,ο Ισίδωρος Ζουργός κάνει μια περιήγηση στην Ευρώπη του 17ου αιώνα,αναδεικνύοντας την « εσωτερική διαπάλη του ανθρώπου ανάμεσα στον ορθό λόγο και στο θαύμα».,σε μια εποχή ο ορθολογισμός είχε πια βγει από τα γεννοφάσκια του και ταυτόχρονα η μεταφυσική - υπερβατική θέαση του κόσμου ήταν ακόμη ενεργή.

Περιστοιχιζόμενος από εξέχουσες μορφές της ιστορίας και των επιστημών και με φιλοδοξία να σκιαγραφήσει το προφίλ του πρώτου Ευρωπαίου ανθρώπου μέσω του πολύγλωσσου, διαθρησκειακού, αναζητητή, λόγιου, και επιστήμονα, ο Ματίας Αλμοσίνο μορφοποιεί λογοτεχνικά την πρόθεση του συγγραφέα,σεβόμενος παράλληλα την ιστορική μνήμη κάθε λαού, με ιδιαίτερη αναφορά στη γενέτειρα και αγαπημένη πόλη του συγγραφέα,τη Θεσσαλονίκη.

Με παιδεία πέρα και πάνω από προκαταλήψεις της εποχής ο ήρωας, παρόλο που χάνει συνεχώς αγαπημένα του πρόσωπα, είναι πάντα σχεδόν περιστοιχισμένος από ανθρώπους που τον αγαπούν και τον φροντίζουν,αγάπη που ανταποδίδει στη γυναίκα που ερωτεύεται και παντρεύεται, κλείνοντας το μάτι στον αναγνώστη και μάλλον θέλει να του πει: «Σε μια αντιηρωική εποχή προσπαθώ να σε μυήσω στον θυσιαστικό έρωτα, δηλαδή στον έρωτα.»

Οι σχεδόν 800 σελίδες του βιβλίου αποτελούν ένα εξαιρετικό αναγνωστικό ταξίδι στην Αγγλία του Νεύτωνα και της Βασιλικής Εταιρείας, το ανεξίθρησκο Άµστερνταµ των εµπόρων, την παγωµένη Πετρούπολη του τσάρου µεταρρυθµιστή, τη Βενετία της µάσκας,την οθωµανική απεραντοσύνη, τη Θεσσαλονίκη, την Κωνσταντινούπολη και τον Χάνδακα,τα όρια της Ευρώπης,που όχι μόνο δεν κουράζει αλλά σε απορροφά.

Δεν είναι τυχαίο που σε ελάχιστους μήνες έφτασε στην 23η χιλιάδα και συνεχίζει,δείχνοντας πως το αναγνωστικό κοινό στηρίζει τα καλά βιβλία ακόμη και μεσούσης της κρίσης.

Χαριτίνη Μαλισσόβα

 

 

Βιογραφικό

Ο Ισίδωρος Ζουργός γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1964. Σπούδασε Παιδαγωγικά και υπηρετεί στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση ως δάσκαλος. Έχει δυο παιδιά και σήμερα εργάζεται στη Θεσσαλονίκη. Έχει συνεργαστεί στο παρελθόν με διάφορα περιοδικά δημοσιεύοντας ποίηση και πεζογραφία, καθώς και βιβλιογραφικά κριτικά σημειώματα. Έχει επίσης ασχοληθεί με θέματα διδασκαλίας της λογοτεχνίας στο δημοτικό σχολείο και ιστορίας της εκπαίδευσης. Το 1996 συμμετείχε στη συλλογική έκδοση κειμένων για την εκπαίδευση, με τον τίτλο "Αναπνέοντας κιμωλία -γραφές εκπαιδευτικών", από τις εκδόσεις Σαββάλα. Έχει εκδώσει τα μυθιστορήματα: "Φράουστ" (Λιβάνης, 1995/Πατάκης, 2010), "Αποσπάσματα από το βιβλίο του ωκεανού" (Πατάκης, 2000/2007), "Η ψίχα εκείνου του καλοκαιριού" (Πατάκης, 2002/2010), "Στη σκιά της πεταλούδας" (Πατάκης, 2005), "Η αηδονόπιτα" (Πατάκης, 2008), "Ανεμώλια" (Πατάκης, 2011 - Βραβείο Αναγνωστών ΕΚΕΒΙ). Επίσης, συμμετείχε στη συλλογική έκδοση "Ζωολογία του πάνω και του κάτω κόσμου" (Πατάκης, 2009), στη σειρά "Hotel-Ένοικοι Γραφής".