15 Μαΐου 2016

Αλέξης Πανσέληνος:Για όλους υπάρχει η κρυφή πόρτα η οποία όταν δεν θα το περιμένουμε θα μας οδηγήσει μπροστά στις συνέπειες των πράξεών μας."


             Αλέξης Πανσέληνος

(Φωτογραφία:Γιάννης Καμπούρης)

"Είναι καιρός να αποκτήσουμε έστω την συνείδηση ότι ανήκουμε σε ένα σύνολο και ότι έχουμε την ευθύνη όλη δική μας για ό,τι μας συμβαίνει."


Συνομιλήσαμε με τον κύριο
Αλέξη Πανσέληνο με αφορμή το βιβλίο του,"Κρυφή Πόρτα",που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.
Ο Αλέξης Πανσέληνος εξιστορώντας  μια "απλή"ιστορία ανάμεσα σε έναν μεσήλικα και μία νεαρή γυναίκα αποτυπώνει την Ελλάδα της Κρίσης αλλά και τη Νέμεση που εισβάλλει στη ζωή μας φερνοντάς μας μπροστά στις συνέπειες των πράξεών μας.
Στη συνέντευξή μας εξηγεί γιατί η κοινωνία αποδέχεται τις σχέσεις μεγαλύτερων ανδρών με νεότερες γυναίκες και όχι το αντίστροφο, αναφέρεται και στο ρόλο που παίζει το χιούμορ στη ζωή και στη γραφή του και  στην επιρροή που δέχτηκε από τον πατέρα του,Ασημάκη Πανσέληνο.Τέλος, αιτιολογεί γιατί δεν υπάρχει καμία κρυφή πόρτα από την οποία μπορεί κανείς να ξεφύγει από το κακό παρελθόν του και γιατί η Ελλάδα δεν μπορεί να βρει κρυφή πόρτα για να διαφύγει από τη δεινή κατάσταση στην οποία βρίσκεται.



Κρυφή πόρτα,ο τίτλος του βιβλίου σας. Πείτε μας λίγα λόγια.

Η Κρυφή Πόρτα είναι μια απλή ιστορία, ανάμεσα σε έναν άντρα μεγαλύτερης ηλικίας
και μια πολύ νεότερη γυναίκα. Ο Ευγένιος είναι συγγραφέας και πορίζεται τα
προς το ζειν κάνοντας μεταφράσεις. Έχει συνταξιοδοτηθεί πρόωρα από το Δημόσιο και τώρα έχει μετανιώσει γιατί μετά την κρίση η σύνταξη δεν του φτάνει για να ζει. Έχει χωρίσει από τη γυναίκα του πριν από πολλά χρόνια και ισχυρίζεται πως μόνος του είναι πιο ευτυχής. 
Στην πραγματικότητα είναι ένας άνθρωπος που αποφεύγει τις ευθύνες και τις συγκρούσεις και γι' αυτό έχει απομονωθεί καθώς τα χρόνια περνούν. Κατοικεί στο κέντρο της Αθήνας, στο παλιό διαμέρισμα της μάνας του, εκεί όπου είχε ζήσει μαζί της στα φοιτητικά του χρόνια και έχει επιστρέψει μετά το διαζύγιό του. Είναι δυο μικρά διαμερίσματα που συνδέθηκαν με μια κρυφή πόρτα στον μεσότοιχο που τα χώριζε. Κάποια στιγμή καταλαβαίνει πως δεν βγαίνει πια οικονομικά και αποφασίζει να ξαναχωρίσει τα διαμερίσματα και να νοικιάσει το ένα.
Η Μαρία, μια όμορφη κοπέλα γύρω στα εικοσιπέντε εκδηλώνει ενδιαφέρον να νοικιάσει το διαμέρισμα αυτό.
Στην αρχή η σκέψη του Ευγένιου είναι να χτίσει ξανά την πόρτα για να χωριστούν εντελώς τα διαμερίσματα. Κατόπι καταλαβαίνει πως δεν διαθέτει τα χρήματα για να γίνει αυτό και συμφωνεί με τη Μαρία να μπουν από κάθε μεριά της κρυφής πόρτας δυο έπιπλα ώστε να εμποδίζεται η πρόσβαση. Και έτσι γίνεται. Αλλά
αυτός ο τόσο πρόχειρος διαχωρισμός, που άλλωστε μυστηριωδώς δεν τηρείται από κανέναν τους, αποδείχνεται μοιραίος.

Σε μια "δεύτερη ανάγνωση" η Κρυφή πόρτα αποτυπώνει την Ελλάδα της Κρίσης;

Υπάρχουν πάμπολλες αναγνώσεις για ένα μυθιστόρημα, συμφωνώ. Ασφαλώς μια δεύτερη ανάγνωση μπορεί να δει αυτή την σχετικά απλή ιστορία σαν συμβολική. Η Ελλάδα της Κρίσης, όπως τη λέτε, μοιάζει αρκετά με τον Ευγένιο. Έχει μια μακρά ιστορία λαθών πίσω της. Τα λάθη της, όπως ο Ευγένιος, επέλεξε να κάνει πως δεν τα βλέπει, τα απώθησε στο βάθος της συνείδησής της και ξαφνικά τα είδε μπροστά της, τεράστια, απειλητικά, να την καταβροχθίζουν, να την καταστρέφουν.

Πόσο η ανθρώπινη φύση έχει ανάγκη από κρυφές πόρτες; Πόσο συχνά συμβαίνει στη ζωή το "κακό"παρελθόν να συναντά το παρόν και το εξοβελίζει;

Η δική μου Κρυφή Πόρτα είναι αλλιώτικη. Περισσότερο συμβολίζει την Κερκόπορτα από την οποία προβάλλει ξαφνικά ο χειρότερος εφιάλτης μας, όλα αυτά που θάψαμε μέσα μας απαγορεύοντας στον εαυτό μας ακόμα και να τα σκέφτεται. Μια τέτοια κρυφή πόρτα είναι η είσοδος της Νέμεσης στη ζωή μας. Όλοι έχουμε κάποια ιστορία που την απωθήσαμε προσπαθώντας να ξεχάσουμε πως υπήρξε, αλλά για όλους υπάρχει η κρυφή πόρτα μέσα από την οποία αυτή η ιστορία θα προβάλει όταν δεν θα το περιμένουμε και θα μας οδηγήσει μπροστά στις συνέπειες των πράξεών μας. Φυσικά κάτι τέτοιο δεν ισχύει για τους αναμάρτητους -πρέπει να υπάρχουν και τέτοιοι, έτσι δεν είναι;

Το μυθιστόρημα εκτυλίσσεται στην περιοχή όπου ζείτε·ήταν έναυσμα και ο χώρος αυτός για τη συγγραφή του βιβλίου σας;

Ναι. Στην πραγματικότητα περιγράφω το σπίτι της μητέρας μου στη Νεάπολη, κάτω από τον Λυκαβηττό. Είναι ένα σπίτι στο οποίο ξαναζώ συχνά τον τελαυταίο καιρό. Και η γειτονιά με ξαναγοήτεψε και θέλησα να γράψω κάτι γι' αυτήν και για το σπίτι το ίδιο.

Βλέπουμε συχνά νεαρές κοπέλες στο πλευρό αρκετά μεγαλύτερων ανδρών.Γιατί η κοινωνία δεν αποδέχεται το αντίστροφο;

Νομίζω πως η κοινωνία μας παραμένει ακόμα σε μεγάλο βαθμό ανδροκρατική. Οι άντρες έχουν περισσότερα δικαιώματα από τις γυναίκες, σ' αυτούς συγχωρούνται πράγματα τα οποία στις γυναίκες δεν συγχωρούνται κατά βάθος, όσο και αν λέμε πως πια αυτές οι αντιλήψεις έχουν ξεπεραστεί. Δεν είναι έτσι σε άλλες χώρες της Ευρώπης. Αλλά πόσο πολύ είμαστε Ευρώπη εμείς; Πολύ λιγότερο απ' ό,τι νομίζουμε. 

Περιγράφετε με χιούμορ ακόμα και  σκηνές που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν τραγικές. Τι ρόλο παίζει το χιούμορ στη γραφή αλλά και στη ζωή σας;

Χαίρομαι που το παρατηρήσατε. Σπάνια έχει κάποιος αναφερθεί στο χιούμορ της γραφής μου και είναι κρίμα, γιατί είναι έντονο και διάχυτο - και υπάρχει σε όλα τα βιβλία μου. Κρατώ μια απόσταση από τα πρόσωπα και από τα γεγονότα που περιγράφω και αυτό μου επιτρέπει να διατηρώ ψύχραιμη ματιά και η αφήγησή μου να μην ξεπέφτει σε συναισθηματισμούς. Αυτό το τελευταίο είναι από τα θανάσιμα αμαρτήματα των πεζογράφων. 

Ως γιος του συγγραφέα Ασημάκη Πανσέληνου,σε ποιο βαθμό αυτή η συγγένεια κινητοποίησε -ή και εμπόδισε- τη συγγραφική σας πορεία;

Με τον πατέρα μου είμαστε δυο τελείως διαφορετικοί συγγραφείς. Εγώ γράφω fiction, εκείνος έγραφε ποίηση, ταξιδιωτικά και αυτοβιογραφικά κείμενα. Ωστόσο στο σπίτι υπήρχε μεγάλη λογοτεχνική βιβλιοθήκη και τα παιδικά δώρα, την εποχή μου, ήταν βιβλία. Άρχισα να γράφω από παιδί και πολύ γρήγορα, έφηβος ήδη, είχα αποφασίσει ποιον δρόμο θα ακολουθούσα. Αν και άργησα να εκδώσω (κόντευα 40) δεν μετανιώνω. Είχα σχηματίσει εγκαίρως ένα κριτήριο αυστηρό και δεν θα επέτρεπα στον εαυτό μου να εμφανιστεί αν πρώτα δεν ήμουν απόλυτα σίγουρος για το επίπεδο του βιβλίου μου. Φυσικά ο πατέρας μου χάρηκε πολύ όταν ο Κέδρος της Νανάς Καλλιανέση δέχτηκε να βγάλει το πρώτο μου, τις Ιστορίες με σκύλους. Καμάρωνε! Δεν είμαι πάντως πολύ
σίγουρος αν ξετρελλάθηκε με τα κείμενά μου εκείνα. Δυστυχώς δεν πρόλαβε να δει το δεύτερο, που ήταν και το πρώτο μου μυθιστόρημα. Τη Μεγάλη Πομπή.

Η κρυφή πόρτα" είναι το δέκατο μυθιστόρημά σας.Γράφετε κάτι άλλο αυτή την εποχή;Θέλετε να μας μιλήσετε γι"αυτό.;

Είναι το δέκατο βιβλίο μου, αλλά μόνο το έκτο μου μυθιστόρημα. Στην πραγματικότητα μια νουβέλα παρά ένα μυθιστόρημα. Τα άλλα είναι δυο τόμοι με διηγήματα και δύο με κείμενα δοκιμιακά. Ανάμεσα στα ΄γραψίματά μου μεσολαβεί πάντα ένα διάστημα ξεκούρασης και περισυλλογής. Δεν βιάζομαι. Για να ξαναγράψω πρέπει να είμαι σίγουρος πως έχω κάτι καινούργιο να πω - και έναν καινούργιο τρόπο να το γράψω. Ίσως το καλοκαίρι φέτος ξαναπιάσω το γράψιμο. Αλλά για την ώρα ούτε καν το σκέφτομαι.

Πιστεύετε ότι υπάρχει κάποια "κρυφή πόρτα" ώστε να διαφύγει η Ελλάδα από τα προβλήματά της;

Ασφαλώς όχι. Από τις κρυφές πόρτες ξεπροβάλλουν οι Ερινύες, στέκονται μπροστά μας τα λάθη και τα εγκλήματά μας. Και δεν υπάρχει καμιά κρυφή πόρτα από την οποία μπορεί κανείς να διαφύγει - είτε μιλάμε για ανθρώπους είτε για έθνη. Είναι καιρός να βάλουμε το μυαλό μας κάτω να σκεφτεί. Είναι καιρός να αποκτήσουμε έστω και δια της βίας αυτό που πάντοτε μας έλειπε – την συνείδηση ότι ανήκουμε σε ένα σύνολο και ότι έχουμε την ευθύνη όλη δική μας για ό,τι μας συμβαίνει.


        Αλέξης Πανσέληνος,
"Η Κρυφή Πόρτα",εκδ.Μεταίχμιο.


"Καμία διαφυγή από  τις συνέπειες των πράξεών μας.."

Ο Αλέξης Πανσέληνος, με απαραγνώριστη μυθοπλαστική διεισδυτικότητα, κορυφώνει μια συνηθισμένη ερωτική περιπέτεια σε σφοδρή έκρηξη, που πυροδοτείται από το όμορο παρελθόν των ηρώων. Και οι δύο αποδεικνύονται ανοχύρωτοι μπροστά στους κινδύνους που εγκυμονούσε το διάπλατο άνοιγμα της πόρτας. Εξόχως υποβλητική είναι η εξεικόνιση της αθηναϊκής τοπιογραφίας, η οποία, αν και αφόρητα οικεία, παρουσιάζεται σαν ένα σκηνικό ιδεώδες για δύστηνα πεπρωμένα, φοβερά δεινά και δολερά αινίγματα. Στο τέλος του βιβλίου, μέσα σε αυτό το παράφορο τοπίο, ο ήρωας, γονατισμένος πλάι σε έναν άστεγο, αντιμετριέται με την αίσθηση μιας τελεσίδικης ανεστιότητας(Λίνα Πανταλέων,Καθημερινή)

Εκεί όπου αριστεύει ο Πανσέληνος στο βιβλίο του είναι το παιχνίδι το οποίο κάνει με τον αφηγηματικό του χρόνο. Η επερχόμενη τραγωδία ξεκινάει πολύ νωρίς αλλά τα σημάδια που την προαναγγέλλουν δεν εννοούν να γίνουν αντιληπτά. Και το ανεπίγνωστο δράμα του Ευγένιου, που δεν είναι τίποτε παραπάνω από τον αυτοεγκλωβισμό του, θα αποκτήσει το απόλυτο βάθος του χάρη ακριβώς σε αυτή την τόσο παρατεταμένη αναβολή του ξεσπάσματός του. Και μιλώντας για δράμα, ο Ευγένιος μοιάζει να εκφράζει εκτός από την προσωπική του συνθήκη και τη δραματική συνθήκη των πρώτων μεταπολιτευτικών γενεών που αφού είδαν τις αξίες τους να εκπίπτουν από το οποιοδήποτε δημόσιο βάθρο, απεμπόλησαν εν συνεχεία και το τελευταίο ίχνος της ατομικότητάς τους, εγκαταλείποντας κάθε προσπάθεια για αυτοπροσδιορισμό. (Β.Χατζηβασιλείου-Το Βήμα)

Ο Αλέξης Πανσέληνος παραδίδει ένα έξοχα δομημένο,καλογραμμένο, με ανατροπές και ενδιαφέρουσα πλοκή μυθιστόρημα που καθηλώνει από τις πρώτες σελίδες.Χωρίς εξάρσεις και υπερβολές,με καθαρή,λιτή αλλά σαγηνευτική αφήγηση,καταφέρνει να κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον και να συνεπαίρνει σε ένα  απολαυστικό αναγνωστικό ταξίδι.
(Χαριτίνη Μαλισσόβα) 


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου