Χρήστος Χωμενίδης
"Οι περισσότεροι άνθρωποι ταλαντεύονται σαν εκκρεμή,ανάμεσα στην ασφάλεια και στην ελευθερία."
Για το "Νεαρό άσπρο ελάφι",το
νέο του μυθιστόρημα,που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη,η συνομιλία μας με τον Χρήστο Χωμενίδη.
Με άξονα την καταβύθιση στο παρελθόν του ήρωά του,Μηνά Αβλάμη,ο γνωστός συγγραφέας εξηγεί πόσα κοινά αλλά και πόσα διαφορετικά στοιχεία έχει από εκείνον.
Πόσο η περιπέτεια της ζωής ταυτίζεται με την περιπέτεια της γραφής,πόσο προσωπική υπόθεση του καθενός είναι ο απεγκλωβισμός του από καταστάσεις που ανέτρεψαν τη ζωή του;
Παραδίδοντάς μας ένα βιβλίο το οποίο μέχρι και την τελευταία σελίδα κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον και είναι γεμάτο ανατροπές,ο Χρήστος Χωμενίδης αναφέρεται στις δικές του αξίες της ζωής αλλά και στη χαρά που συνεχίζει να του δίνει το προηγούμενο βιβλίο του,η Νίκη.
"Νεαρό άσπρο ελάφι",ο τίτλος του βιβλίου σας... Πείτε μας λίγα λόγια.
Με δέλεαρ το νεαρό άσπρο ελάφι, ο κεντρικός μου ήρωας, Μηνάς Αβλάμης, άνθρωπος χορτασμένος αλλά και παραιτημένος από τη ζωή, πρώην συγγραφέας, πρώην μποέμ, πρώην ωραίος, εγκαταλείπει τη ρουτίνα του και επιχειρεί ένα ταξίδι σε μια φανταστική πόλη. Την Κυδωνία. Εκεί έρχεται αντιμέτωπος με τις αναμνήσεις του, με τις ηδονές και με τα τραύματα ολόκληρης της ζωής του. Το «Νεαρό Άσπρο Ελάφι» αποτελεί μια ψυχεδελική νέκυια. Μια καταβύθιση στο παρελθόν, κάποτε νοσταλγική, κάποτε εξόχως οδυνηρή. Γράφοντάς το υπήρξα απόλυτα ειλικρινής, δεν στρογγύλεψα καμιά γωνία, δεν αποσιώπησα τίποτα. Λίγες μόλις εβδομάδες ύστερα από την κυκλοφορία του, με χαρά συνειδητοποιώ πως η προσωπική μου μυθολογία αγγίζει πάρα πολλούς αναγνώστες. Και –τι παράξενο!- όχι μόνο αναγνώστες που ανήκουν στη δική μου γενιά…
Από τις πρώτες σελίδες ο ήρωάς σας δείχνει ότι έχει πολλά κοινά στοιχεία με εσάς.Η περιπέτεια της ζωής ταυτίζεται με την περιπέτεια της γραφής;
Όσα κοινά χαρακτηριστικά έχει ο Μηνάς Αβλάμης με εμένα σε άλλα τόσα και σε περισσότερα σημεία διαφέρουμε εντελώς. Κάθε διήγηση είναι, κατά βάθος, εν μέρει,αυτοβιογραφική. Ακόμα κι ένας συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας δανείζεται, για να πλάσει τις ιστορίες του, στοιχεία από τη ζωή του. Το ζήτημα είναι με ποιο τρόπο τα μεταπλάθει ώστε να αποκτήσουν ευρύτερο ενδιαφέρον. Να αγγίξουν περισσότερους ανθρώπους.
Η ζωή του Μηνά Αβλάμη έχει ανατραπεί από ένα γεγονός που δεν μοιράστηκε ποτέ με φίλους του,ίσως και γι αυτό να οδηγήθηκε στην απόσυρση.Είναι,ωστόσο,
Υπάρχουν γεγονότα που όχι απλώς ανατρέπουν τη ζωή μας. Την ισοπεδώνουν. Μας αφήνουν άναυδους και άλαλους, ισοδυναμούν με ψυχικό θάνατο. Ο Μηνάς Αβλάμης δεν θα σωζόταν αν μοιραζόταν το δράμα του με τους φίλους του. Μονάχος του έπρεπε να ανακαλύψει τον δρόμο προς την εξιλέωση. Πράγμα που κάνει στο τέλος του μυθιστορήματος.
Πιστεύω προσωπικά πως ο καθένας πρέπει να ζητά ανενδοίαστα βοήθεια όπου μπορεί να τη βρει, στους φίλους του, στους ειδικούς επιστήμονες, ακόμα και στον Θεό. Κάποιες φορές ωστόσο, μόνο ο εαυτός σου μπορεί να σε σώσει.
Η "κανονικότητα",όρος που αναφέρετε στο βιβλίο σας ταυτίζεται σε κάποια περίοδο της ζωής του ήρωά σας με τη χαρά.Τι πιστεύετε ότι εμποδίζει τους ανθρώπους να χαρούν και να διατηρήσουν αυτήν την κανονικότητα;
Οι περισσότεροι άνθρωποι ταλαντεύονται σαν εκκρεμή, σε ολόκληρη τη ζωή τους, ανάμεσα στην ασφάλεια και στην ελευθερία. Ασφάλεια σημαίνει μια «κανονική» ζωή, με «κανονικές»,σταθερές σχέσεις, με μιαν επαναλαμβανόμενη καθημερινότητα. Η ασφάλεια σε τυλίγει με θαλπωρή. Σού προξενεί εντούτοις, αργά ή γρήγορα, αφόρητη πλήξη. Μέχρι και ασφυξία. Τότε δραπετεύεις προς την ελευθερία, η οποία σημαίνει ρίσκο, αβεβαιότητα,
Τι να πω; Ο άνθρωπος είναι το ζώο που δεν ικανοποιείται απολύτως ποτέ. Με τίποτα. Ευλογημένοι είναι εκείνοι που έχουν τουλάχιστον την ικανότητα να απολαμβάνουν τόσο τις φάσεις της κανονικότητας όσο και της ελευθερίας τους. Και έπειτα να τις ανατρέπουν δίχως να τις νοσταλγούν.
Ο Μηνάς Αβλάμης έχαιρε -ως γνωστός συγγραφέας- αναγνωρισιμότητας (και προνομίων) όταν μεσουρανούσε τις προηγούμενες δεκαετίες.Διαπιστώνετε ότι έχει απομυθοποιηθεί ο ρόλος του συγγραφέα στο διάστημα που μεσολάβησε;
Η υπερέκθεση της ψηφιακής εποχής έχει απομυθοποιήσει μέχρις ευτελισμού τους όλα τα δημόσια πρόσωπα. Τι να πουν οι πολιτικοί, οι οποίοι βρίσκονται διαρκώς στο στόχαστρο μιας κάμερας;
Εάν είσαι συγγραφέας -καλλιτέχνης γενικά-οφείλεις να θέτεις το έργο σου επάνω από τον εαυτό σου. Και να υπενθυμίζεις καθημερινά στον εαυτό σου ότι δεν είσαι σπρίντερ αλλά μαραθωνοδρόμος. Πως ό,τι δηλαδή δημιουργείς θα κριθεί από την αντοχή του στο χρόνο. Ουαί και αλοίμονο εάν αρκείσαι στην απόλαυση μιας πρόσκαιρης -και κάπως αγοραίας- δημοσιότητας.
Πόσο συνετέλεσε σ'αυτό η η κρίση αλλά και η χρήση του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης;
Υπάρχουν συγγραφείς που κολακεύονται, φουσκώνουν κυριολεκτικά σαν διάνοι, μετρώντας τα like σε μια δημοσίευσή τους στο facebook. Εμένα αντιθέτως ξέρετε τι με κάνει υπερήφανο; Η καλή κουβέντα ενός αναγνώστη για κάποιο παλαιότερο βιβλίο μου. Να συναντώ νέους ανθρώπους που μόλις έχουν διαβάσει το πρώτο μου μυθιστόρημα, το «Σοφό Παιδί», το οποίο γράφτηκε εικοσιεφτά χρόνια πριν, όταν οι ίδιοι ήταν αγέννητοι. Δεν τρέφω ψευδαισθήσεις αθανασίας – τρέμω αντιθέτως μήπως ανεπαισθήτως την ψωνίσω. Πώς να το κάνουμε όμως; Η διάρκεια είναι ό,τι κοντινότερο στη δικαίωση.
Ο Μηνάς Αβλάμης εμπιστεύεται μόνο την κρίση του στενού παιδικού του φίλου σε ό,τι αφορά τα βιβλία του και όχι τους κριτικούς ή τις αναγνώστριες....Ο Χρήστος Χωμενίδης έχει την ίδια στάση;
Κάθε άνθρωπος έχει ανάγκη από κάποιον άλλον στον οποίον να αναφέρεται. Που τη γνώμη του να μετράει περισσότερο από όλες τις άλλες γνώμες μαζί. Οι φίλοι μου υπήρξαν ανέκαθεν από τα πιο σημαντικά κεφάλαια της ζωής μου. Ουδόλως αυτό σημαίνει πως δεν λαμβάνω υπ’όψιν μου τους κριτικούς και ιδίως τους αναγνώστες. Άλλος ο Μηνάς Αβλάμης, άλλος ο Χρήστος Χωμενίδης.
8)Χιούμορ και αυτοσαρκαστική διάθεση διατρέχουν τη γραφή σας. Ο αυτοσαρκασμός αποτελεί ένδειξη εσωτερικής πληρότητας ή άμυνας;
Ο αυτοσαρκασμός λειτουργεί και σαν δόρυ και σαν ασπίδα. Αρκεί να είναι ειλικρινής. Αδυσώπητος. Συχνά –φευ!- μοιάζει με άνοστο ψάρι, το οποίο πλέει μέσα στο ενυδρείο τού ναρκισισμού.
Το προηγούμενο βιβλίο σας,η «Νίκη», έχει αγαπηθεί ιδιαίτερα από το αναγνωστικό κοινό (προσωπικά το εντάσσω στα καλύτερα βιβλία που έχω διαβάσει).Τι σημαίνει αυτό για εσάς ;
Η μεγάλη επιτυχία της «Νίκης» με έκανε πανευτυχή. Όταν μάλιστα βραβεύτηκε δυό φορές –ενώ ο βίος και η πολιτεία μου μόνο δημόσιες βραβεύσεις δεν ενθαρρύνουν- η έκπληξή μου στάθηκε μεγαλύτερη κι από τη χαρά μου. Θέλω από καρδιάς να ευχαριστήσω, για μια φορά ακόμη, όσους διάβασαν και απήλαυσαν το μυθιστόρημά μου.
Ποιες θεωρείτε ότι είναι οι μεγαλύτερες αξίες της ζωής;
Η γενναιότητα, η γενναιοδωρία, η ικανότητα του ανθρώπου να μοιράζεται και να αγαπάει.
«Νεαρό άσπρο ελάφι»,Χ.Α.Χωμενίδης,εκδ.
Υπαρξιακά ανατρεπτικό μέχρι την τελευταία σελίδα
Γεμάτο ενδιαφέρουσες ανατροπές μέχρι και την τελευταία σελίδα είναι το νέο μυθιστόρημα που υπογράφει ο Χρήστος Χωμενίδης.
Με κεντρικό ήρωα τον Μηνά Αβλάμη, έναν πρώην συγγραφέα ο οποίος δέχεται μια πρόσκληση σε μία φανταστική περιοχή της Χαλκιδικής και με δέλεαρ να δοκιμάσει νεαρό άσπρο ελάφι, ο Χρήστος Χωμενίδης φέρνει τον ήρωά του αντιμέτωπο με αναμνήσεις, ηδονές, τραύματα μιας ολόκληρης ζωής κι επιχειρεί μια καταβύθιση στο παρελθόν ,άλλοτε νοσταλγική, άλλοτε εξόχως οδυνηρή.
Ο Μηνάς Αβλάμης δείχνει να έχει αρκετά στοιχεία του συγγραφέα αλλά και μεγάλη απόσταση από εκείνον. Είναι άδικο να ταυτίζουμε τον γράφοντα με τον ήρωά του, τη στιγμή που διαβάζουμε ένα τόσο ωραίο μυθιστόρημα.
Με γλώσσα αιχμηρή, χωρίς περιστροφές , με χιούμορ, ενίοτε πικρό, με αυτοσαρκασμό και με την ειλικρινή ματιά της ωριμότητας ,ο Χ.Χωμενίδης παραδίδει ένα υπαρξιακό μυθιστόρημα.
Από την Αθήνα στην αυτοτιμωρητική του φυγή στην Κέρκυρα και μέχρι το ταξίδι του στη φανταστική Κυδωνία,ο αναγνώστης γίνεται κοινωνός της ζωής αλλά και των μικρών και μεγάλων μυστικών του Αβλάμη.
Πρόσωπα καινούργια αλλά και της προηγούμενης ζωής του πλέκουν ένα εξαιρετικό γαϊτανάκι το οποίο μέσω της δεινής συγγραφικής πένας του Χωμενίδη αποτελεί πραγματική αναγνωστική απόλαυση αλλά και ευκαιρία για να ξεφύγει πέρα από την πρώτη «ανάγνωση».
Στη διάρκεια του «ταξιδιού» αυτού ο Αβλάμης,βιώνοντας τη δική του "νέκυια",θα κατανοήσει και θα συγχωρέσει τους γονείς του, θα θυμηθεί τον μεγάλο έρωτά του, θα έρθει αντιμέτωπος με φαντάσματα του παρελθόντος.
Τι ρόλο μπορεί να παίζει σε όλον αυτόν τον αφηγηματικό κυκεώνα ένα μικρό άσπρο ελάφι και πόσο σημαντικό είναι στην εξέλιξη της μυθοπλασίας;
Επειδή αυτό είναι και το μεγάλο, ανατρεπτικό ατού του βιβλίου, θα αποκαλύψω μόνο αυτό που εισέπραξα τελειώνοντας την ανάγνωσή του:
«Δεν υπάρχει τίποτα πιο εξιλεωτικό από το να ανατρέπεις έναν επικείμενο θάνατο και να μπορείς μέσω αυτού να χαρίσεις ζωή.»
