Σοφία Κανταράκη:"Ο Παπαδιαμάντης είναι η απόλυτη αποτύπωση της διαχρονικής ελληνικής Ψυχής"

           Σοφία Κανταράκη 

"Ο Παπαδιαμάντης είναι η απόλυτη αποτύπωση της διαχρονικής ελληνικής Ψυχής"

Το βιβλίο της  με τίτλο "Κοινωνίας δρώμενα στον Παπαδιαμάντη" (Ήρα Εκδοτική) είναι η αφορμή της συζήτησής μας με τη συμπολίτισσα-με καταγωγή από τη Σκιάθο- εκπαιδευτικό Σόφη Κανταράκη.

Πρόκειται για μια καλογραμμένη μελέτη για το έργο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη,ένας ύμνος στο έργο του μεγάλου Σκιαθίτη συγγραφέα,ένα κίνητρο για να έρθει κάποιος σε επαφή με τη γραφή του κι ένα εγχειρίδιο για αναγνώστες και εκπαιδευτικούς.

Το βιβλίο της Σόφης Κανταράκη θα παρουσιαστεί  την 1η  Μαρτίου,στην Ελληνογαλλική Σχολή Άγ.Ιωσήφ,στις 6.30 το απόγευμα.

Το βιβλίο σας με τίτλο "Κοινωνίας δρώμενα στον Παπαδιαμάντη"  που θέτει "ζητήματα κοινωνικού και εκπαιδευτικού προβληματισμού", όπως αναφέρεται στον  υπότιτλο, περιλαμβάνει δοκίμια με άξονα το έργο του. Πείτε μας λίγα λόγια.

 

Καταρχάς, επιτρέψτε μου, κα Μαλισσόβα, να σας ευχαριστήσω για τη θέρμη του λόγου σας και την εγκαρδιότητα με την οποία προσεγγίσατε τη μελέτη μου, διαπιστώνοντας το δημοσιογραφικό σας ήθος και την καλλιέργεια της ψυχής σας, καθώς η γραφή του Παπαδιαμάντη μεταλαμπαδεύεται, όταν η ψυχή μας είναι δεκτική στις αξίες του. Επίσης, θέλω να ευχαριστήσω ιδιαίτερα τον επιμελητή του βιβλίου κο Γιώργο Κοντομήτρο για την αγαστή συνεργασία που είχαμε, τον κο Κώστα Λιάπη, αλλά και την εκδότρια μου Μαρία Αρφέ.

Στο βιβλίο αυτό, λοιπόν, περιλαμβάνονται επιλεγμένα αποσπάσματα από τα Άπαντα του πεζογράφου (4 τόμοι, εκδόσεις Δόμος) όπου αναλύεται η επίκαιρη κοινωνικό-πολιτική τους διάσταση. Θεώρησα ότι η ψηλάφηση και η ενασχόληση με συγκεκριμένα αποσπάσματα μπορεί να λειτουργήσει ως λογοτεχνικό δέλεαρ για όποιον δεν είχε μέχρι πρότινος συνειδητοποιήσει το μεγαλείο της γραφής του πεζογράφου. Μέσα από τη μελέτη αυτή ουσιαστικά περιδιαβαίνει ο αναγνώστης το έργο του Παπαδιαμάντη και οσφραίνεται το άρωμά του. Αφουγκράζεται,για παράδειγμα,το πολιτικό κλίμα της μακρινής εκείνης εποχής, αλλά στην ουσία νιώθει ότι βιώνει ακριβώς την ίδια ζοφερή κατάσταση. Η κλασική συμπεριφορά των πολιτευτών, τα ρουσφέτια, η ψηφοθηρία, τα δάνεια.. Πέρα όμως από τα απαράλλακτα πολιτικά δρώμενα, σχολιάζονται οι γυναίκες, ο πολιτικός γάμος, οι αφύσικες κατάρες μιας μάνας στο παιδί της, μα, πάνω από όλα, η αγάπη του πεζογράφου για τη φύση που για μένα γίνεται αρωγός στην εκπαίδευση.  

 

Η μελέτη  και η συγγραφή ενός βιβλίου για έναν κορυφαίο άνθρωπο  των γραμμάτων,όπως είναι ο Αλ.Παπαδιαμάντης, απαιτεί και χρόνο. Πόσο καιρό χρειαστήκατε για να συλλέξετε το υλικό του ανά χείρας βιβλίου;

 

Είναι αλήθεια ότι οι απαιτήσεις μιας τέτοιας μελέτης είναι μεγάλες. Η συγκέντρωση των αποσπασμάτων από όλο το έργο έχει ξεκινήσει εδώ και πολλά χρόνια και συνεχίζεται για την έκδοση του Β΄ Μέρους. Εδώ θα πρέπει να ευχαριστήσω και τον δημοσιογράφο σας Δημήτρη Ράλλη, ο οποίος με παρότρυνε πάντα να συγγράφω άρθρα και μελέτες , γεγονός που με κρατούσε σε ερευνητική εγρήγορση. Η μελέτη του Παπαδιαμάντη για μένα δεν σταματά ποτέ.

 

Η γυναίκα, η μητέρα, η φύση, η οικολογία,η πολιτική, η καθημερινότητα, είναι κάποια από τα θέματα των δοκιμίων  του βιβλίου σας, μέσα από τα οποία με έκπληξη διαπιστώνουμε τη διαχρονική αξία του έργου του Παπαδιαμάντη. Αυτή η διαχρονικότητα αποτέλεσε κίνητρο για να ασχοληθείτε με το έργο του;

 

Εκτός από την ίδια σκιαθίτικη φλέβα που μας ενώνει και την ιστορικό-φιλολογική μου περιέργεια, η διαχρονικότητα του, το πηγαίο συγγραφικό του χιούμορ, η αυθεντικότητα του και η αφή του καθημερινού γίγνεσθαι ήταν για μένα η αφόρμηση για να ταξιδέψω στα συγγραφικά του μονοπάτια, αλλά κυρίως να προσπαθήσω να τον εντάξω αβίαστα στο σχολικό περιβάλλον ώστε να τον αγαπήσουν οι μαθητές μου. Και θεωρώ ότι το έχω πετύχει, αφού δεν υπάρχει μαθητής μου που να μην τον έχει σχολιάσει θετικά.

 

 Ο συνήθης τρόπος παρουσίασης του Παπαδιαμάντη στους μαθητές είναι ο σοβαρός, επιβλητικός ασκητής λόγιος.Πόσο αδικεί το εύρος του η μονόπλευρη αυτή εικόνα;

 

Αν παρουσιάσεις τον Παπαδιαμάντη κατά αυτόν τον τρόπο, εκτός του ότι τον αδικείς, έχεις χάσει το παιχνίδι. Για να τον διδάξεις στους μαθητές πρέπει πρώτα από όλα να τον αγαπάς ο ίδιος, έτσι ώστε να επιτρέπεις στη μαγεία της πένας του να διαταράσσει τη μονοτονία της εκπαιδευτικής  ρουτίνας. Για μένα είναι ένας ποιητής που εκφράζεται με τον πεζό λόγο, για τους μαθητές, αν δεν τους πείσεις συνειδητά, γίνεται άλλο ένα βαρετό κείμενο. Όπως αναφέρω και στο βιβλίο απαιτείται μία σχέση μυσταγωγική, παραγωγική, δημιουργική και γιατί όχι φαντασιακή, ώστε να εφοδιασθεί ο μαθητής με την παπαδιαμαντική ψυχική πανοπλία.

 

 Με ποιο έργο του θα συστήνατε να ξεκινήσει κάποιος την ανάγνωση των βιβλίων του Παπαδιαμάντη;

 

Δύσκολη η επιλογή. Θεωρώ, όμως, ότι αντιπροσωπευτικό δείγμα της γραφής του είναι το διήγημα «Η Φόνισσα», ως κορυφαίο ψυχογράφημα της ανθρώπινης υπόστασης και ειδικότερα της γυναικείας ψυχοσύνθεσης.Αντιλαμβάνεσαι καταστάσεις στις οποίες «ψιλώνει ο νους» και αδυνατεί να συλλάβει τη διασάλευση της καθεστηκυίας τάξης. Απελπισία, απόγνωση και αδιέξοδα δεν αφήνουν τον άνθρωπο να βρει τη γαλήνη του.  

 

Ως εκπαιδευτικός, ποια θεωρείτε ότι είναι η κατάλληλη ηλικία για να προσεγγίσει ένας μαθητής το έργο του Παπαδιαμάντη;

 

Υπάρχουν διηγήματα, όπως το «ΓουτούΓουπατού» που μπορούν να διαβάσουν ακόμη και οι μαθητές του Δημοτικού. Αντιλαμβάνομαι ότι θα υπάρχουν και λέξεις άγνωστες, δυσανάγνωστες, αλλά το αποτέλεσμα θα δικαιώσει την προσπάθεια. Ας βοηθήσουν και οι γονείς σε αυτό και το σχολείο. Το χιούμορ και τα μηνύματα ζωής που θα εισπράξουν οι μικροί αναγνώστες αποτελούν το μέγιστο όφελος για την ψυχή τους. Γιατί ο Παπαδιαμάντης είναι η ψυχή μας και οφείλουμε να το διατυμπανίζουμε στα παιδιά μας σε μια κοινωνία που δεν έχει πια υγιή πρότυπα για να πορευτεί.

 

Η γλώσσα των κειμένων του Παπαδιαμάντη αποτελεί άλλοθι πολλών εκπαιδευτικών να μην τον διδάσκουν και για τους μαθητές να αδιαφορούν. Στο βιβλίο σας προτείνετε τρόπους προσέγγισής των κειμένων του. Θέλετε να μας πείτε;

 

Πόσο δίκιο έχετε! Είναι όντως το άλλοθι όσων υποτιμούν εκπαιδευτικά το έργο του Παπαδιαμάντη. Στο βιβλίο μου αναφέρομαι αναλυτικά σε τρόπους προσέγγισης του έργου ακόμη και σε διασύνδεση του με τα περιβαλλοντικά προγράμματα.  Αναφέρομαι στην οπτικοακουστική οικολογία και τη δύναμη των περιγραφών του. Άλλωστε, η δύναμη της περιγραφής και των εικόνων είναι αναμφίβολα η δύναμη της γραφής του Παπαδιαμάντη, ο τρόπος που τις χειρίζεται και τις αντιλαμβάνεται, μεταδίδοντας σε μας μια απτή πραγματικότητα. Φυσιολατρικές περιγραφές με προσωποποιημένα άψυχα όντα υποκλίνονται στην αναγνωστική πορεία, χαρτογραφώντας έναν κόσμο με μαρκαρισμένη την κάθε του λεπτομέρεια.Μέσα από τις διαδρομές στα παπαδιαμαντικά μονοπάτια είναι βέβαιο ότι οξύνεται και παράλληλα διευρύνεται η αναγνωστική ικανότητα των μαθητών και μέσω της αναγνωστικής τους περιπλάνησης επιτυγχάνεται παράλληλα η αισθητική απόλαυση, ασκώντας μια ιδιαίτερη επιρροή στη σκέψη των μαθητών και στον ευαίσθητο συναισθηματικό τους κόσμο.

 

Ξεχωρίζετε κάποιο από τα βιβλία του περισσότερο και ,αν ναι , για ποιον λόγο;

Λατρεύω και διδάσκω πάντα στους μαθητές μου το διήγημα «Στο Μέγα Γιαλό» ως εισαγωγικό δείγμα της φυσιολατρίας του, ως εγκώμιο στη δύναμη των στοιχείων της φύσης και ως μήνυμα δημιουργικής εικονιστικής παρέμβασης. Δεν μπορώ παρόλα αυτά να μην αναφέρω το διήγημα «Ο Ρεμβασμός του Δεκαπενταύγουστου» ως κεφαλαιώδους σημασίας για την τεχνική του αρτιότητα, την πλήρη και ακέραια διατύπωση αλλά και την καλλιτεχνική του ευαισθησία.

 

Ετοιμάζετε και Β´ μέρος ;Η θεματολογία θα είναι ανάλογη;

 

Το Β΄ μέρος περιλαμβάνει εξίσου θέματα κοινωνικά, όπως τα ναρκωτικά, τα παιδιά και η αναπηρία, η εκκλησία, και φυσικά ένα μεγάλο μέρος είναι αφιερωμένο στην  εκπαίδευση,στον κόσμο και το περιβάλλον των μαθητών,που λειτουργούν πρωταγωνιστικά στα σχολεία της εποχής εκείνης. Υπάρχουν στοιχεία που ειλικρινά θα αφήσουν άναυδους τους αναγνώστες. Οπότε, εν αναμονή του Β´ βιβλίου..

 

 

"Τον Παπαδιαμάντη απλώς τον αισθάνεσαι", γράφετε στο οπισθόφυλλο του βιβλίου. Πόσο επαρκής αναγνώστης πρέπει να είναι κάποιος για να "αισθανθεί" τον Παπαδιαμάντη;

 

Δεν χρειάζεται κάποιος να είναι επαρκής αναγνώστης, για να τον αισθανθεί. Αυτό είναι και το μυστικό της τέχνης του. Η δύναμη της πένας του είναι τόσο διαπεραστική που καταφέρνει, αν της ανοίξεις την πόρτα του νου, να εισβάλει στον εσωτερικό σου κόσμο, να εισχωρήσει νοερά μέσα σου και να σε ταξιδέψει, να σε κάνει να νιώσεις τους διαλόγους των πρωταγωνιστών, να δεις την ενσάρκωση των άψυχων όντων, να μιλήσεις με τις Ρωμιές του και να απολαύσεις το μεγαλείο κάθε σπιθαμής της ελληνικής γης που απλά σε συνεπαίρνει. Ο Παπαδιαμάντης είναι η απόλυτη αποτύπωση της διαχρονικής ελληνικής Ψυχής. Είναι το χθες, το σήμερα, το αύριο, είναι απλά το εμείς.

Αργυρώ Μουντάκη « Αν γνωρίζουμε και αγαπήσουμε την ιστορία του τόπου μας έχουμε μέλλον αλλά και ο τόπος έχει ελπίδα να ανθίσει»

             Αργυρώ Μουντάκη

« Αν γνωρίζουμε και αγαπήσουμε την  ιστορία του τόπου μας έχουμε μέλλον  αλλά και ο τόπος έχει ελπίδα να ανθίσει»

Ένα  βιβλίο-δώρο για τους κατοίκους και  κυρίως για τους μαθητές κι εκπαιδευτικούς της πόλης του Βόλου,η συγγραφέας κι εκπαιδευτικός Αργυρώ Μουντάκη κατέθεσε πρόσφατα στο αναγνωστικό κοινό.Πρόκειται για το  «Στοιχειωμένο Σπίτι» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μίνωας και είναι η αφορμή της σημερινής μας συζήτησης με τη συγγραφέα που έζησε σχετικά λίγο στην πόλη μας,αλλά όπως φαίνεται την αγάπησε πολύ.

"Το στοιχειωμένο σπίτι" το νέο σας βιβλίο (στη σειρά Λογοτεχνικές εξερευνήσεις) και θέμα Ταξίδια στην Ελλάδα των Εκδόσειων Μίνωας, με τόπο τον Βόλο. Πείτε μας λίγα λόγια. 

Το βιβλίο αποτελεί μυθοπλασία με πυρήνα του μία περιπέτεια, η οποία ελπίζω να καταφέρνει να κρατήσει σε εγρήγορση τους αναγνώστες. Μέσα απ' αυτήν την περιπέτεια μαθαίνουμε για τον πολιτισμό και την ιστορία της πόλης του Βόλου. Στο επίκεντρο των ιστορικών στοιχείων βρίσκεται η ιστορία του Χέρμαν Σπήρερ, ο οποίος έσωσε πολλούς Μικρασιάτες φέρνοντάς τους στον Βόλο, αλλά και η ιστορία του Μητροπολίτη Ιωακείμ και του Αρχιραβίνου Πέσσαχ, που και με τη βοήθεια του ΕΑΜ έσωσαν τον μεγαλύτερο πληθυσμό της ισραηλιτικής κοινότητας του Βόλου την περίοδο του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου, όταν οι κατακτητές συγκέντρωναν τον εβραϊκό πληθυσμό όλης της Ευρώπης στα στρατόπεδα συγκεντρώσεως. Δύο ιστορίες αλληλεγγύης που αφορούν τον Βόλο και έχουν ένα κυκλικό χαρακτηριστικό: Ο Εβραίος Σπήρερ που σώζει τους Χριστιανούς στη Σμύρνη και τους φέρνει στον Βόλο και οι Χριστιανοί που σώζουν τους Εβραίους Βολιώτες φυγαδεύοντάς τους από το Βόλο στα χωριά του Πηλίου. Θεωρώ και τις δύο ιστορίες συγκλονιστικές και γι' αυτό τις ενσωμάτωσα στην ιστορία. Αναφέρονται όμως και άλλα ιστορικά, πολιτιστικά και γεωγραφικά στοιχεία της πόλης του Βόλου, όπως το Σανατόριο του Καραμάνη, το Ανώτερο Παρθεναγωγείο Βόλου, η Παιδόπολη Αγριάς, οι σεισμοί που συγκλόνισαν την πόλη, οι πλημμύρες, σημαντικά κτήρια, στοιχεία μυθολογίας κλπ.

Ποια ήταν η αφορμή για τη συγγραφή ενός βιβλίου με θέμα τον Βόλο και την ιστορία του; Τι σημαίνει ο Βόλος για εσάς;

Στον Βόλο έχω ζήσει σε δύο περιόδους της ζωής μου. Και τις δύο φορές πέρασα καταπληκτικά σ' αυτήν την υπέροχη πόλη. Ένιωσα τόσο οικεία σαν να ήμουν στην  γενέτειρά μου, τα Χανιά. Κι αυτό οφείλεται στους δοτικούς, γενναιόδωρους, θετικούς ανθρώπους της περιοχής.  Γι' αυτό πλέον λέω ότι ο Βόλος είναι η δεύτερη πατρίδα μου. Η αμοιβαία αυτή αγάπη λοιπόν “γέννησε” αυτό το βιβλίο, μια αγάπη που αφουγκράστηκαν οι Εκδόσεις Μίνωας, στους ανθρώπους των οποίων -πρώτα απ' όλους στον Γιάννη Κωνστανταρόπουλο και τη Βολιώτισα Ζωή Αντωνιάδου Κωνστανταροπούλου- είμαι ευγνώμων.

Οι ήρωες του βιβλίου είναι πρόσωπα υπαρκτά ή μυθοπλασίας και σε ποιο βαθμό;

Πολλοί ήρωες είναι υπαρκτά πρόσωπα όπως ακριβώς αποδίδονται, άλλοι με άλλο όνομα, άλλοι με το όνομά τους αλλά με άλλα χαρακτηριστικά, υπάρχουν και λίγοι τελείως φανταστικοί. 

Πόσο σημαντική θεωρείτε ότι είναι η εξερεύνηση της τοπικής ιστορίας από τους μαθητές;

Το κρίνω αναγκαίο και ωφέλιμο, είναι η βάση μας, οι ρίζες μας, θεωρώ πολύ σημαντικό επίσης οι άνθρωποι να έχουν τη δυνατότητα να μένουν στον τόπο τους, να μη μεταναστεύουν. Αν γνωρίζουν την ιστορία του τόπου τους και έχουν αγαπήσει όχι μόνο το παρόν του αλλά και το παρελθόν του, έχουν και εκείνοι μέλλον στον τόπο αλλά και ο τόπος έχει λαμπρό μέλλον και ελπίδα να ανθίσει και να μην ερημώσει. 

Σε ποιο βαθμό  μπορεί να ενδιαφέρει ένα βιβλίο για τον Βόλο τα παιδιά της υπόλοιπης Ελλάδας;

Ήδη από τον έναν μήνα που έχει κυκλοφορήσει μου λένε όσοι το έχουν διαβάσει και δεν έχουν επισκεφθεί το Βόλο – μικροί μα και μεγάλοι- ότι θέλουν να έρθουν και να δουν όλα αυτά τα σημεία που περιγράφονται στο βιβλίο. Και μέχρι να συμβεί αυτό “μπαίνουν” στο διαδικτυακό υλικό που παραθέτω στο παράρτημα και βλέπουν φωτογραφίες και βίντεο για το Βόλο. Το παράρτημα του βιβλίου λειτουργεί κι αυτό πολλαπλά: Και ως παιδαγωγικό-διαδραστικό υλικό για παιδιά γονείς και εκπαιδευτικούς αλλά και ως εργαλείο διαφήμισης της πόλης του Βόλου. Οπότε νομίζω ότι με κίνητρο την ένταση της μυθοπλασίας αλλά και τα εναύσματα που δίνουν οι περιγραφές των πολιτιστικών, ιστορικών και γεωγραφικών σημείων της πόλης, το βιβλίο μπορεί να ενδιαφέρει κάθε αναγνώστη που αγαπάει τη λογοτεχνία, ενώ συνάμα μπορεί και να τον παρακινήσει να επισκεφθεί την πόλη του Βόλου. 

Το βιβλίο σας είναι λογοτεχνία και ένα πρότζεκτ παράλληλα. Το διάβασα σε μαθητές της Ε’τάξης και έδειξαν αμέσως ενδιαφέρον για την ανεύρεση του οπτικοακουστικού υλικού στο διαδίκτυο.Πόσο αυτό αποτέλεσε στόχο σας κατά τη συγγραφή του;

Δεν ήταν στόχος το παράρτημα, προέκυψε από την εκτενή έρευνα που έκανα. Ως μη γέννημα θρέμμα Βολιώτισσα χρειάστηκε να ερευνήσω για να μάθω όλα αυτά τα υπέροχα για την πόλη. Όλο αυτό το υλικό λυπήθηκα να το κρατήσω μόνο για εμένα, έπρεπε να κοινοποιηθεί δημόσια για δύο λόγους: Πρώτον για να τιμήσω τους ανθρώπους και τους φορείς που το είχαν συλλέξει, παράγει και διαφυλάξει και δεύτερον για να διευκολύνω τους αναγνώστες να βρουν και οι ίδιοι στα ηλεκτρονικά αρχεία εκείνα, στα οποία αναφέρομαι. Οι φωτογραφίες και τα βίντεο, που δεν θα μπορούσαν να ενσωματωθούν στο βιβλίο βρίσκονται στο παράρτημα εν είδει ηλεκτρονικών συνδέσμων, οπότε όποιος ενδιαφέρεται μπορεί να μάθει και να δει περισσότερα πράγματα για τον Βόλο, κι αυτό εύκολα, δίχως να ψάχνει ο ίδιος με τις ώρες. Στόχος ήταν να μοιραστώ το υλικό, να κάνω εκπαιδευτικούς, γονείς και παιδιά κοινωνούς αυτής της πληροφορίας. Εξάλλου το να δηλώνουμε τις πηγές μας είναι η βάση της Επιστήμης, το θεωρώ πολύ σημαντικό και στα λογοτεχνικά βιβλία να δηλώνουμε τις πηγές μας, γίνεται το κείμενό μας πιο έγκυρο, αποκτά άλλο ειδικό βάρος.

Δεν μπορώ να παραλείψω τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζεστε το φλερτ στην τρυφερή ηλικία της εφηβείας. Πόσο δύσκολο είναι για έναν συγγραφέα να διατηρήσει τόσο ευαίσθητες ισορροπίες;

Σας ευχαριστώ πολύ για τα καλά σας λόγια! Μου δίνουν χαμόγελο και δύναμη! Δεν ξέρω να σας απαντήσω, ίσως είναι που πρέπει να είμαστε διακριτικοί σ' αυτήν την τρυφερή ηλικία, ξέρουμε ότι συμβαίνουν πράγματα ανάμεσα στα παιδιά, πλέον τα παιδιά το δηλώνουν και δημόσια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης - ένα θέμα άξιο πολλών ερωτηματικών και συζητήσεων-, οπότε νομίζω ως συγγραφείς δεν πρέπει να εθελοτυφλούμε ότι δεν υπάρχει ο αγνός έρωτας σε αυτήν την τρυφερή ηλικία, τα όρια στο κάθε παιδί είναι διαφορετικά, κι επειδή -όσο κι αν δεν το πιστεύετε- σε αυτό το θέμα είμαι συντηρητική, θεωρώ ότι οι μεγάλοι πρέπει να φανερώνουμε ότι γνωρίζουμε, αποτυπώντας την πραγματικότητα, αλλά να προσπαθούμε συνάμα να καλλιεργούμε και ήθος στα παιδιά. Νομίζω η τηλεόραση, σε μεγάλο βαθμό κι ο κίτρινος τύπος δυσχεραίνουν την προσπάθεια των γονιών να αναθρέψουν παιδιά  με ήθος και αξίες τη σημερινή εποχή. Οι γονείς πρέπει να μιλάνε πολύ στα παιδιά για τις σχέσεις και τους δεσμούς προκειμένου τα παιδιά να έχουν ποιοτικές, όχι πολλές, και πιστές σχέσεις. Οι κίνδυνοι είναι πολλοί και νομίζω ότι πρέπει κι εμείς οι συγγραφείς να γράφουμε χαρακτήρες με ήθος και αξίες, τα παιδιά επηρεάζονται από τα κείμενα. 

Ο "διδακτισμός" στα παιδικά βιβλία είναι ένα μεγάλο θέμα συζήτησης αλλά και έριδων ανάμεσα σε συγγραφείς. Ποια είναι τα όρια που θέτετε εσείς; 

Καταλαβαίνω τους λόγους που υπάρχουν οι διαφωνίες, νομίζω ότι όλα είναι θέμα ορισμών, δηλαδή τι σημαίνει για τον καθένα “διδακτισμός”. Είναι μια έννοια που παίρνει διάφορες χροιές, γι' αυτό και υπάρχουν διαμάχες. Νομίζω ότι το καλύτερο είναι το βιβλίο να ψυχαγωγεί, με την αρχαία έννοια του όρου “ψυχαγωγία” (ψυχή + αγωγή), αλλά και να διασκεδάζει, να περνάει καλά όποιος το διαβάζει, τώρα αν μπορούμε μέσα από ένα βιβλίο έμμεσα -δίχως να κουράζουμε τον αναγνώστη- να του του μεταδίδουμε και κάποιες αρετές και αξίες, αλλά και γνώσεις, δεν το θεωρώ κακό, αντίθετα το βρίσκω ωφέλιμο. Αρκεί -όπως είπα- να μην τον κουράζουμε, να μη νιώθει ότι διαβάζει ένα κήρυγμα, ή ότι μέσα από την ανάγνωση ακούει “πρέπει” και “μη”. Προσωπικά -για να απαντήσω στην ερώτησή σας- νομίζω ότι γράφω με πρώτο στόχο να διασκεδάσω τον αναγνώστη μου, αλλά μάλλον η ενασχόλησή μου με την παιδαγωγική επιστήμη και τη λογοτεχνία, δεν με “αφήνουν” να μείνω σε αυτό και “αναγκαστικά” βάζω μέσα στα κείμενά μου στοιχεία που μπορούν να χαρακτηριστούν παιδαγωγικά, ελπίζω όχι διδακτικά με την αρνητική έννοια. 

 

Στο βιβλίο πρωταγωνιστεί η γιαγιά Αγορίτσα,προσφυγοπούλα από τη Μ.Ασία που ζει στη Ν.Ιωνία. Πόσο σας αγγίζει το ζήτημα της προσφυγιάς;

(Σε σχολείο της Ν.Ιωνίας,σήμερα,φιλοξενούνται προσφυγόπουλα από τη Συρία.)

Ναι, με αγγίζει το θέμα της προσφυγιάς εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Νομίζω σε αυτό έπαιξε μεγάλο ρόλο η προγιαγιά που είχα από τη Σμύρνη και οι αφηγήσεις του πατέρα μου γι' αυτήν την γιαγιά, την οποία δυστυχώς δεν πρόλαβα να γνωρίσω. Αλλά και τα διαβασμάτα μου στην εφηβεία πρέπει να με έχουν επηρεάσει, που τα είχε μονοπωλήσει η γενιά του '30 με τον  Ηλία Βενέζη, τον Στρατή Μυριβήλη, τον Φώτη Κόντογλου, την Διδώ Σωτηρίου,  την Μαρία Ιορδανίδου κ.α. να με συγκινούν με τα κείμενά τους που αφορούσαν τη μικρασιατική καταστροφή. Ειδικά το “Νούμερο 31328” του Ηλία Βενέζη είναι ένα βιβλίο που με έχει συγκλονίσει και συνεχίζει όσες φορές κι αν το διαβάζω. Πρόσφατα με “τάραξε” το Σέρρα του Γιάννη Καλπούζου, και με αφορμή αυτό το βιβλίο άρχισα να ψάχνω και να ερευνώ για τις γενοκτονίες των χριστιανικών λαών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Και η σύγχρονη προσφυγιά με συγκλονίζει και με ταράζει. Έχω περάσει μεγάλη θλίψη με τους πνιγμούς των ανθρώπων στο Αιγαίο...

 

 Τα παιδιά μιλούν για το Στοιχειωμένο Σπίτι

Οι μαθητές της Ε1΄ τάξης  του 3ου Σχολείου Ν.Ιωνίας,διάβασαν το Στοιχειωμένο σπίτι και καταθέτουν τη γνώμη τους:

Μου άρεσε πολύ το βιβλίο:είναι τόσο ωραία η πλοκή του, που ευχαριστηθήκαμε πολύ την ανάγνωσή του.

Χάρη σ’αυτό,οισυμμαθητές μου κι εγώ μάθαμε πολλά για τον Βόλο,που δεν τα ξέραμε και μας έκανε να θέλουμε να ψάξουμε να μάθουμε κι άλλα για την πόλη μας.Ακόμα  μας έκανε να είμαστε πιο ευαίσθητοι απέναντι στους πρόσφυγες.

Ελευθερία 

 

Το βιβλίο περιγράφει μια πολύ ωραία περιπέτεια, αναφέρει πολλά

ιστορικά στοιχεία για τον Βόλο και μας κρατάει μέχρι την τελευταία σελίδα σε αγωνία.Γιώργος 

 

Μου αρέσει που είναι περιπέτεια,έχει μυστήριο και αναφέρει πολλά ιστορικά στοιχεία της πόλης μου.Μπράβο στην κυρία Μουντάκη που έγραψε ένα τόσο ωραίο βιβλίο για τον Βόλο.Αποστόλης 

 

Με ενθουσίασε το τέλος.Εγώ ταυτίστηκα με τη Μελίσσα.Μου άρεσε πολύ πώς γνωρίστηκε η Χαριτίνη με τον Στέλιο(Με αφορμή ένα usb).Είναι ένα πολύ ωραία βιβλίο.Αγγελική 

 

Στο Στοιχειωμένο σπίτι μου έκανε εντύπωση πώς μέσα από την ιστορία των παιδιών ξετυλίγεται και η ιστορία της πόλης μας.Αγαπημένη μου ηρωίδα είναι η γιαγιά Ρίτσα που εξηγεί πώς πρωτοκατοικήθηκε η Νέα Ιωνία από τους πρόσφυγες.Μου έκανε εντύπωση η θέληση και η τόλμη των παιδιών να ανακαλύψουν το κρυφό μυστήριο που έκρυβε το σπίτι.Δήμητρα 

 

Μου άρεσε πολύ το βιβλίο επειδή είναι μια πολύ ωραία περιπέτεια,

έχει πολύ ωραίο τέλος και αναφέρει πρόσωπα και ιστορικά στοιχεία της πόλης μας.

.Ελπίδα 

 

Εντυπωσιάστηκα που έμαθα τόσα στοιχεία για τους πρόσφυγες ,μου άρεσε πολύ η εξέλιξη της ιστορίας και οι γνώσεις που πήρα για την πόλη μου.Έλενα 

 

Είναι ένα τέλειο βιβλίο με ενδιαφέροντες,ήρωες και πολύ μυστήριο.Ανυπομονώ για τη συνέχεια της ιστορίας του κλειδιού.Χριστίνα 

 

Είναι ένα εκπληκτικό βιβλίο, που σε κρατά σε αγωνία και σε κάνει να θέλεις να ψάξεις και να μάθεις πώς ήταν παλιά ο Βόλος.Κων/να

 

Μου άρεσαν όλα στο βιβλίο.Όταν το διαβάζεις νιώθεις ότι είσαι μέσα στην ιστορία κι εσύ,έχεις αγωνία για την κάθε επόμενη σελίδα,μέχρι το τέλος.Αλλά κι όταν τελειώνει θες να μάθεις και τη συνέχεια..Στάθης 

 

Η κυρία Μουντάκη φαίνεται ότι αγάπησε πολύ το Βόλο και μελέτησε πολύ την ιστορία του για να γράψει ένα τόσο ωραίο βιβλίο για την πόλη μου.

Θανάσης 

 

Στο βιβλίο της κυρίας Μουντάκη έμαθα τόσες πληροφορίες για τον Βόλο.Παρόλο που δεν μου αρέσουν τα βιβλία με μυστήριο,το Στοιχειωμένο σπίτι μου άρεσε πάρα πολύ.Ξεχωρίζω την γιαγιά Αγορίτσα. Είναι ενδιαφέρουσα και συγκινητική η ιστορία της ζωής της! Αναστασία

 

Όταν το ξεκινήσεις,δεν μπορείς να σταματήσεις να το διαβάζεις.Με εντυπωσίασε που η κυρία Μουντάκη,αν και Κρητικιά,έγραψε μια τόσο ωραία ιστορία για τον Βόλο.!Θοδωρής