"Η αξία ενός δημιουργού αργεί να φανεί"
Το βιβλίο της "Αλεξανδρινές φωνές στην οδό Λέψιους" που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Μεταίχμιο και παρουσιάζεται τη Δευτέρα στις 7 το απόγευμα στο Public της πόλης μας είναι η αφορμή της συνομιλίας μας με την συγγραφέα Πέρσα Κουμούτση .
Πρόκειται για ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον
και ιδιαίτερο βιβλίο με άξονα τους ανθρώπους που περιστοίχιζαν τον Κωνσταντίνο Καβάφη. Ο κάθε χαρακτήρας που περιγράφει αποτελεί στην ουσία τον καθρέφτη του άλλου,από την προσωπική ιστορία του οποίου αποκαλύπτεται η αληθινή ιστορία του προηγούμενου.
Η συγγραφέας θα συνομιλήσει με τη δημοσιογράφο Ροσσάνα Πώποτα και με το αναγνωστικό κοινό .
Οι "Αλεξανδρινές φωνές στην οδό Λέψιους", είναι ένα βιβλίο με ήρωες- πρόσωπα που ζούσαν και συναναστρεφόταν με τον Κ.Καβάφη λίγο πριν τον θάνατό του. Θέλετε να μας πείτε λίγα λόγια ;
Το βιβλίο έχει άμεση σχέση με τη φθορά και τον Χρόνο. Ο Κ. Π. Καβάφης, όπως έλεγε ο Καζαντζάκης, ήταν ένα πρόσωπο που αντιπροσώπευε τη φθορά, την παρακμή μιας εποχής, ιδίως προς το τέλος της ζωής του, γι" αυτό ξεκινώ το βιβλίο σχεδόν από το τέλος της ζωής του. Επίσης, είναι ένα πρόσωπο που συμβολίζει την πόλη που περιγράφω, αλλά και το τέλος μια εμβληματικής εποχής, όπου τοποθετώ την πλοκή. Οι χαρακτήρες που τον πλαισιώνουν, είναι γείτονες και φίλοι του-αν και δεν είχε πολλούς φίλους ο Καβάφης. Άνθρωποι, που σαν τον ίδιο, συνεχίζουν τις ζωές τους, ρίχνονται στα πάθη τους, χωρίς να αντιλαμβάνονται ότι όλα γύρω τους αλλάζουν σιγά σιγά, μεταμορφώνονται. Είναι τόσο απορροφημένοι και δοσμένοι στον μικρόκοσμό τους , στις ανάγκες και τις βαθύτερες επιθυμίες τους, που δεν ακούν τους χτύπους του ρολογιού του Χρόνου και της Ιστορίας να χτυπά απειλητικά.. Είναι οι φωνές τους, τα πρόσωπα αλλά και κυρίως τα προσωπεία τους...
Τι σας ώθησε να θέλετε να φωτίσετε τα πρόσωπα όλων αυτών των ανθρώπων ;
O Καβάφης είναι άμεσα συνδεδεμένος με τη μνήμη αυτής της πόλης, τη συλλογική μνήμη αλλά και την ατομική, διότι πολλοί ήταν αυτοί που τον γνώρισαν και τον συναναστράφηκαν στα ελληνικά στέκια της Αλεξάνδρειας- παρότι είχε και πολλούς επικριτές. Ο ίδιος την εκθείασε και τη λάτρεψε όσο κανείς, αλλά την ίδια στιγμή ένοιωθε να ασφυκτιά στα στενά όρια ενός περίκλειστου κόσμου , της ελληνικής παροικίας, στην οποία θέλοντας και μη ανήκε. Οι άνθρωποι γύρω του έπαιξαν λοιπόν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση των επιλογών της ποίησης του, της θεματολογίας του. Διότι κι αυτοί υπήρξαν πρωταγωνιστές σε πολλά από τα ποιήματα του, αποτέλεσαν δηλαδή την ‘πρώτη ύλη’ για την έμπνευσή του. Αυτή ακριβώς την πτυχή ήθελα να αναδείξω.
Κάθε κεφάλαιο του βιβλίου περιγράφει τη ζωή ενός διαφορετικού ήρωα κάθε φορά δίνοντας πάσα για το επόμενο με πρωταγωνιστή άλλον ήρωα .Θέλατε να καταδείξετε και πόσο αλληλένδετες είναι οι ζωές μας με τις ζωές των γύρω μας ;
Τα πρόσωπα που περιγράφω ζουν στον ίδιο δρόμο, την εμβληματική οδό Λέψιους. Είναι άνθρωποι από διαφορετικά κοινωνικά στρώματα, που όμως τους ενώνει ο τόπος και η ίδια αυτή ανάγκη : να ξεφύγουν από τα στενά όρια του «περίκλειστου» και μετέωρου κόσμου που τους έχει επιβληθεί, όπου όλοι γνωρίζουν τα πάντα για όλους. Κοινό τους γνώρισμα, η ανάγκη τους να βιώσουν τον έρωτα, μια ουσιαστικότερη ζωή, να αφεθούν στη μαγεία της πόλης, τις ηδονές της, χωρίς την εποπτεία και τον φόβο της επίκρισης των άλλων, όπως συνέβη και με τον Καβάφη. Η αθέατη πλευρά των χαρακτήρων πρωταγωνιστεί εδώ σε ένα κόσμο που δεν έπαψε ποτέ να κουβαλά τις αδυναμίες του. Έτσι ο κάθε χαρακτήρας που περιγράφω αποτελεί στην ουσία τον καθρέφτη του άλλου. Μέσα από την προσωπική του ιστορία αποκαλύπτεται η αληθινή ιστορία του προηγούμενου. Μια Εκεί εντοπίζεται και η ιδιαιτερότητα του βιβλίου.
Έχετε ζήσει στην Αίγυπτο. Ποιες είναι οι λέξεις που επικρατούν μέσα σας και με τις οποίες θα περιγράφατε τη χώρα αυτή ;
Αγάπη, ευγνωμοσύνη, σεβασμός, αλλά και θλίψη γιατί κι αυτή είναι μια χώρα που έχει περάσει τα πάνδεινα.
Έχουν γραφτεί αρκετά βιβλία με θέμα τη ζωή του Καβάφη .Ξεχωρίζετε κάποιο από αυτά ;
Αν και το δικό μου δεν είναι ένα «καθαρόαιμο» βιβλίο για τον Καβάφη, αφού ο ίδιος καταλαμβάνει ένα μόνο μέρος του βιβλίου, πιστεύω πως όσα βιβλία που έχουν γραφτεί με θέμα της ζωή του είναι αξιόλογα και δεν μπορώ να διαλέξω ένα συγκεκριμένα.
Ο Κ.Καβάφης είναι ο σημαντικότερος ο πιο πολυμεταφρασμένος Έλληνας ποιητής
με τη φήμη για την ιδιαίτερη προσωπική του ζωή να μην στέκεται εμπόδιο στην καταξίωσή του. Θέλετε να σχολιάσετε ;
Ας μην ξεχνάμε ότι ο Καβάφης δέχτηκε μεγάλο πόλεμο, όχι μόνο από πολλούς συντοπίτες του και διανοητές της τότε παροικίας, αλλά κι από ανθρώπους των γραμμάτων εδώ στην Ελλάδα. Επομένως η καταξίωση του, έτσι όπως τη γνωρίζουμε σήμερα ήλθε αργότερα. Σε κάθε περίπτωση η αξία ενός δημιουργού αργεί να φανεί, άσχετα με τη προσωπική του ζωή ή τα εμπόδια που μπορεί να αντιμετωπίζει ενώ βρίσκεται ακόμα στη ζωή.
Οι γυναικείες μορφές που βρίσκονται στο επίκεντρο της μυθοπλασίας του βιβλίου σας σκιαγραφούν τα ήθη της εποχής .Ογδόντα χρόνια μετά πόσο η γυναίκα έχει καταφέρει να ζει αυτόνομα ;
Η γυναίκα έχει καταφέρει πολλά, αλλά δυστυχώς έχει ακόμα δρόμο να διανύσει.
Ποιοι είναι οι συγγραφείς που θαυμάζατε και σας έκαναν να θέλετε να γίνετε ομότεχνή τους;
Όλοι οι μεγάλοι ‘δάσκαλοι’ της λογοτεχνίας άφησαν κάτι μέσα μου και πολλούς έχω θαυμάσει. Τη μεγαλύτερη όμως επιρροή τη δέχτηκα από τον νομπελίστα συγγραφέα Ν. Μαχφούζ , με το έργο του οποίου ασχολήθηκα επί σειρά ετών, χαρίζοντας μου αναγνώριση και πολλές διακρίσεις.
Ποιο βιβλίο διαβάζετε αυτή την εποχή ;
Ολοκληρώνω την ανάγνωση του βιβλίο της Ατγουντ το παιδί της Τρικυμίας κι αμέσως μετά έχω σκοπό να διαβάσω κι άλλα πολλά. Ανάμεσα σε αυτά ο Ινδικοπλεύστης του Γ. Βέη.
Γράφετε ή μεταφράζατε κάποιο νέο βιβλίο ;
Για την ώρα ξεκουράζομαι. Σε ένα μόλις εξάμηνο εκδόθηκαν τρία βιβλία μου. Δυο στην Ελλάδα και ένα στην Αίγυπτο. Θέλω να τα χαρώ , να τα στηρίξω όσο μπορώ, προτού αρχίσω κάτι καινούριο.
Βιογραφικό
Η Πέρσα Κουμούτση, είναι συγγραφέας και μεταφράστρια λογοτεχνίας. Γεννήθηκε στο Κάιρο, Αιγύπτου και ήρθε στην Ελλάδα αφού ολοκλήρωσε τις σπουδές της στη Φιλοσοφική Σχολή του Αιγυπτιακού Πανεπιστημίου του Καΐρου. Από το 1993 ασχολήθηκε επαγγελματικά με τη λογοτεχνική μετάφραση από τα αραβικά και τα αγγλικά. Εκτός από έργα αγγλόφωνων συγγραφέων, έχει μεταφράσει το μεγαλύτερο μέρος του έργου του Αιγύπτιου νομπελίστα λογοτέχνη Ναγκίμπ Μαχφούζ από τα αραβικά, καθώς και έργα άλλων σημαντικών Αράβων δημιουργών. Το 2001, τιμήθηκε για το σύνολο των μεταφράσεών της με το Διεθνές Βραβείο Καβάφη, ενώ το αιγυπτιακό κράτος την έχει βραβεύσει δύο φορές για τη συνεισφορά της στα γράμματα. Έχει λάβει Ειδική Διάκριση από το Τμήμα Ελληνικών και Λατινικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αλ Αζχάρ ενώ έργα της έχουν μεταφραστεί στην αραβική γλώσσα.Από το 2002 μέχρι σήμερα έχει εκδώσει έξι μυθιστορήματα πάντα με κύριο άξονα τον διαπολιτισμικό διάλογο ανάμεσα στη Δύση και την Ανατολή. Τα βιβλία της "Στους δρόμους του Καΐρου" (2014), "Δυτικά του Νείλου" (2006) και "Αλεξάνδρεια στον δρόμο των ξένων" (2002) κυκλοφορούν από τον Εθνικό Οργανισμό Βιβλίου της Αιγύπτου .
