Σάββας Καράμπελας
"Η ακαδημαϊκή προσέγγιση στην τέχνη αντένδειξη για την πρωτότυπη δημιουργία"
Ο Σάββας Καράμπελας είναι πτυχιούχος και αριστούχος διδάκτωρ Νεοελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Έχει συμμετάσχει σε συνέδρια στο εξωτερικό και έχει δημοσιεύσει επιστημονικές μελέτες. Έχει εργαστεί σε ερευνητικά προγράμματα Α.Ε.Ι. και έχει διδάξει στο Πανεπιστήμιο Πατρών, το Τ.Ε.Ι. Αθήνας, σε δημόσια Ι.Ε.Κ. και επιμορφωτικά σεμινάρια ενηλίκων. Από το 2008 εργάζεται στο Ιστορικό Αρχείο της Εθνικής Τράπεζας στην Αθήνα.
Η συνομιλία μας έγινε με αφορμή την παρουσίαση της ποιητικής του συλλογής "Στο θάλαμο του μεταφραστή " (εκδ.Μανδραγόρας)την Παρασκευή 20 Οκτωβρίου στις 8.30 το βράδυ , στη Χάρτα .(Σκενδεράνη 16)
Ο εγγγονός του αείμνηστου δικηγόρου Σάββα Σταθόπουλου μιλά και για τη σχέση του με τον παππού του και για τους δεσμούς που διατηρεί με την πόλη του Βόλου και τη Μαγνησία.
1) "Στο θάλαμο του μεταφραστή" η ποιητική σας συλλογή που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μανδραγόρα. Θέλετε να μας πείτε λίγα λόγια;
Το βιβλίο μου κυκλοφόρησε το Δεκέμβριο του 2016 και χαίρομαι που το επόμενο λιμάνι στο ταξίδι του είναι ο Βόλος από τον οποίο κατάγομαι. Ως τώρα η συλλογή μου έχει παρουσιαστεί δημόσια τόσο στην Αθήνα όσο και στη «14η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου» στη Θεσσαλονίκη και έχει προκαλέσει το ενδιαφέρον των κριτικών σε εφημερίδες και ηλεκτρονικά περιοδικά. Όσον αφορά τον εκδότη μου, ο Κώστας Κρεμμύδας υπηρετεί την τέχνη τόσο με τα βιβλία όσο και με το περιοδικό Μανδραγόρας που βγάζει τρεις φορές το χρόνο.
2) Το βιβλίο χωρίζεται σε τρία μέρη, από τις πρώτες ποιητικές σας απόπειρες μέχρι σήμερα. Διαπιστώνετε αλλαγές στον τρόπο γραφής σας;
Η συλλογή των ποιημάτων μου αποτυπώνει μία διαδρομή μέσα στο χρόνο και αλλαγές προκύπτουν τόσο στη μορφή, τα μέσα έκφρασης που χρησιμοποιώ, όσο και στο περιεχόμενο, τα θέματα που με απασχολούν. Παράλληλα, όμως, υπάρχουν κοινοί τόποι, που παραμένουν αναλλοίωτοι κάτω από τη μεταβαλλόμενη επιφάνεια.
3) Εντυπωσιακά καλαίσθητα είναι τα έργα από ρητίνες και γραφίτη που κοσμούν το εξώφυλλο αλλά και αρκετές σελίδες της συλλογής. Θέλετε να μας δώσετε κάποια στοιχεία;
Πάντα με ενδιέφερε ο διάλογος μεταξύ των τεχνών. Η ζωή με έφερε πριν από χρόνια στο Παρίσι, όπου με ενέπνευσε η ώσμωση μεταξύ των ποιητών και των ζωγράφων και εντυπωσιάστηκα από τις κοινές εκδόσεις των έργων τους, θυμηθείτε μόνο τα Grands Livres του Έλληνα Tériade. Λίγο πριν εκδοθούν τα ποιήματά μου, τα εμπιστεύτηκα στη γνωστή εικαστικό Γεωργία Δαμοπούλου, η οποία εμπνεύστηκε τόσο το εξώφυλλο όσο και πέντε πρωτότυπα σχέδια. Στις σελίδες του βιβλίου ο αναγνώστης αντικρύζει τη συνομιλία μας.
4) Τι σας κινητοποίησε να ασχοληθείτε με την ποίηση;
Η ίδια η ποίηση. H μυστηριακή διαδικασία της συγγραφής αποκαλύφθηκε στο πρώτο ποίημά μου πριν είκοσι χρόνια. Ακόμη δεν γράφω κατά βούληση, αλλά όταν ένα βίωμα με παρασύρει στο χορό των λέξεων. Η γλώσσα της ποίησης προκαλεί τον αυτοσχεδιασμό μου.
5) Το λογοτεχνικό περιοδικό Τα Νέα Γράμματα ως εκφραστικό όργανο της γενιάς του ’30 ήταν το θέμα της διδακτορικής διατριβής σας. Η γενιά αυτή έχει δώσει εκπροσώπους των οποίων το στίγμα έχει επηρεάσει και τους σύγχρονους λογοτέχνες. Σε ποιο βαθμό υπάρχει η επιρροή τους στη δική σας ποίηση;
Είναι αλήθεια ότι η λεγόμενη ‘γενιά του 1930’ σύσσωμη καθιέρωσε τον ελεύθερο στίχο και λίγα μέλη της εμπνεύστηκαν από τον υπερρεαλισμό, επιδρώντας στις επόμενες γενιές. Από την άλλη, θεωρώ την ακαδημαϊκή προσέγγιση στην τέχνη αντένδειξη για την πρωτότυπη δημιουργία. Η επιρροή αξίζει όταν είναι ασυνείδητη. Θα υπάρχει στο έργο μου, όπως με ρωτάτε, αλλά και από ποιητές έξω από τον δογματικό κανόνα της γενιάς του ’30. Τα διαβάσματά μου τόσο στο πανεπιστήμιο όσο και στο σπίτι ποικίλλουν από το 19ο αιώνα έως τη δική μας εποχή.
6) Ποιοι είναι οι δικοί σας αγαπημένοι ποιητές;
Δύσκολη ερώτηση και όμορφη! Προτάσσει το συναισθηματικό κριτήριο έναντι του αξιολογικού, που επικρατεί στο πανεπιστημιακό ή κριτικό περιβάλλον. Δεν θα έλεγα ότι αγαπώ πρόσωπα, αλλά ποιήματα από κάθε ποιητή, ανεξάρτητα από την επωνυμία του. Για να μην υπεκφύγω, πάντως, μου έχει ασκήσει γοητεία ο Νίκος Εγγονόπουλος, μέσω και του ζωγραφικού έργου του, και ο Ε. Χ. Γονατάς, όταν κάποτε διάβασα την Κρύπτη του. Αγαπημένα ποιήματα θα μπορούσα να σας πω, περισσότερα ή λιγότερα δεν έχει σημασία, από όλους τους ποιητές, το επαναλαμβάνω.
7) Πόσο σημαντικός ή αδιάφορος είναι για έναν ποιητή ο τρόπος που διαβάζει ή μεταφράζει ο αναγνώστης τα ποιήματά του;
Πριν εκδοθούν τα ποιήματά μου δεν είχα συνείδηση της επίδρασής τους σε άλλους ανθρώπους. Η μετουσίωση του προσωπικού βιώματος σε ποιητική έκφανση πυροδοτεί στον αναγνώστη εντυπώσεις, συναισθήματα, στοχασμούς, συνειρμούς, ανάλογα με τις εμπειρίες και τις προσλαμβάνουσες του καθενός. Αν δεν προκαλεί αυτή τη διέγερση, τότε δεν αποτελεί ποίημα. Προτιμώ την αφαιρετική γραφή, την υπαινικτική γλώσσα και τα πολυσήμαντα σύμβολα, επειδή βοηθούν το ποίημα να αποχωριστεί το δημιουργό του και να εναποτεθεί στην ερμηνεία του αναγνώστη του. Είναι ο ιδανικός προορισμός.
8) Αφιερώνετε ένα ποίημα στον παππού σας, συμπολίτη μας και γνωστό δικηγόρο Σάββα Σταθόπουλο, ο οποίος δεν βρίσκεται εν ζωή. Τι σήμαινε για εσάς και ποιο είναι το αποτύπωμά του στη ζωή σας;
Με συγκινεί η ερώτησή σας. Από τον Σάββα Σταθόπουλο πήρα το μικρό μου όνομα στην εκκλησία της Μεταμόρφωσης και για μένα υπήρξε ό,τι για κάθε εγγόνι ο παππούς που είναι παρών στη ζωή του από τη γέννηση έως την τρίτη δεκαετία του και φροντίζει να εξωτερικεύει το συναίσθημα της αγάπης και να μεταλαμπαδεύει γνώσεις και αξίες με το διακριτικό παράδειγμά του. Μεγάλα διαστήματα της παιδικής ηλικίας μου πέρασα στην οδό Κοραή 86 του Βόλου. Το αποτύπωμα του παππού Σάββα είναι βαθύ και ανεξίτηλο και αυτό δηλώνεται στο ποίημα του βιβλίου μου με τίτλο «Γενεαλογικό Δέντρο» που έχω αφιερώσει στη μνήμη του.
9) Ποιοι είναι οι σημερινοί σας δεσμοί με την πόλη του Βόλου και τους ανθρώπους της;
Ο δεσμός με την πόλη είναι ψυχικός, δηλαδή, βαθύς και μόνιμος και στο βιβλίο μου δηλώνω την καταγωγή μου από το Βόλο. Διατηρώ τους δεσμούς με συγγενείς και φίλους, όπως τη Λίνα Φυτιλή, με την οποία θα παρουσιάσουμε από κοινού τα βιβλία μας την προσεχή Παρασκευή στη φιλόξενη Χάρτα της οδού Σκενδεράνη. Το Σάββατο με περιμένει ο Βύρων για να μαζέψουμε τις ελιές στο κτήμα του παππού στην Πλατανιά, την Κυριακή θα περάσω από το μπακάλικο του Θωμά και την καφετέρια του Άκη και της Ζωής στην παραλία του χωριού και, αν προλάβω, θα πεταχτώ έως την παραλία Μικρό με τη βάρκα του Θοδωρή.
10) Γράφετε κάτι νέο αυτό το διάστημα ;
Στο τέλος του καλοκαιριού έγραψα ένα ποίημα στο καΐκι από την Πλατανιά έως τη Σκιάθο. Η Μαγνησία βρίσκεται μέσα μου.
Δυο συγγραφείς που ενώνει ο Βόλος.
Το βιβλιοπωλείον της Εστίας, οι εκδόσεις Μανδραγόρας και το βιβλιοπωλείο Χάρτα στο Βόλο, σας προσκαλούν στην παρουσίαση της ποιητικής συλλογής του Σάββα Καράμπελα "Στο θάλαμο του Μεταφραστή" και του βιβλίου διηγημάτων της Λίνας Φυτιλή "Παράξενο καλοκαίρι", την Παρασκευή 20 Οκτωβρίου 2017 και ώρα 830μμ. Για τα βιβλία θα μιλήσουν οι συγγραφείς, ενώ τη συζήτηση θα συντονίσει η εκπαιδευτικός Χαριτίνη Μαλισσόβα. Αποσπάσματα θα διαβάσει ο ηθοποιός Δημήτρης Δακτυλάς.
