Βίβιαν Στεργίου 

«Δεν είναι λίγο ν' ασχολείσαι, επιτυχώς ή ανεπιτυχώς μ' αυτά που σ' αρέσουν....»

Η Βίβιαν Στεργίου γεννήθηκε στα Τρίκαλα, το 1992. 

Σπούδασε νομική στην Αθήνα και στην Ουτρέχτη.

Είναι υποψήφια διδάκτωρ της Νομικής Αθήνας. Το μπλε υγρό είναι η πρώτη της συλλογή διηγημάτων που έκανε ιδιαίτερη αίσθηση στο αναγνωστικό κοινό.

Πολλοί και διαφορετικοί χαρακτήρες κάθε ηλικίας συνθέτουν το καλογραμμένο παζλ του βιβλίου της.Με γραφή ώριμη που αγγίζει και τον πιο δύσκολο αναγνώστη η Βίβιαν Στεργίου σίγουρα έχει πολλά ακόμα να προσφέρει  στο συγγραφικό χώρο. 

Η συλλογή των διηγημάτων σας με τίτλο Μπλε υγρό,από τις εκδ. Πόλις .Πείτε μας λίγα λόγια.

Ιστορίες καθημερινών ανθρώπων που ζουν τώρα. Πολλοί διαφορετικοί χαρακτήρες και όχι όλοι νέοι ή όλοι της γενιάς μου όπως συνηθίζεται να γράφεται όταν γίνονται αναφορές στο “μπλε υγρό”.

Με δεδομένο το νεαρό της ηλικίας σας είναι βέβαιο ότι ξεκινήσατε να γράφετε κατά τα φοιτητικά  χρόνια.Τι ήταν αυτό που παρακίνησε μια φοιτήτρια Νομικής να ασχοληθεί με τη συγγραφή ;

Δεν ξέρω τι είναι αυτό που μας κάνει να γράφουμε. Από μόνη μου δεν έχω αναρωτηθεί στα σοβαρά γιατί γράφω, δεν έχω καθίσει να φιλοσοφήσω. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν το κάνω συνειδητά, αλλά δεν βρήκα σκόπιμο να σκεφτώ γιατί το κάνω. Θα μπορούσα να πω διάφορα, που τα έχω μάλιστα ισχυρισθεί, όπως ότι με ισορροπεί, ότι μου δίνει νόημα, με κάνει χαρούμενη και μού αρέσει. Δεν είναι λίγο ν' ασχολείσαι, επιτυχώς ή ανεπιτυχώς μ' αυτά που σ' αρέσουν, να μπορείς να τα ονομάσεις και να τα έχεις στη μέρα σου. Αλλά όλες αυτές οι σκέψεις έρχονται μετά το γράψιμο. Όταν κάθεσαι να γράψεις το κάνεις από ανάγκη, θέλεις να το κάνεις, δεν μπορείς αλλιώς. Φυσικά αυτό δεν σημαίνει ούτε ότι θα βγει οπωσδήποτε κάτι καλό ούτε ότι θα έχεις αποτέλεσμα, αν δεν δουλέψεις με το γράψιμο σου.

Γιατί τα νέα παιδιά δεν διαβάζουν λογοτεχνία ;

Πιστεύω ότι θα έχουν να δώσουν καλύτερες εξηγήσεις οι ειδικοί. Μπορώ να υποθέσω ότι φταίει πολύ το σχολείο που πείθει τα παιδιά ότι πρέπει να διαβάζουν, για να πάρουν κάτι (π.χ. Βαθμό, αποδοχή του δασκάλου), ενώ διαβάζουμε και δημιουργούμε, για να μαθαίνουμε και να χαιρόμαστε και για την ίδια την απόλαυση της ανάγνωσης. Ίσως φταίει και η υπερβολική έκθεση σε εφαρμογές ή οθόνες που χαλάνε τη συγκέντρωση, αλλά αλήθεια δεν έχω διαβάσει έρευνες πάνω στο θέμα, είμαι σίγουρη ότι θα υπάρχουν. 

Είναι γεγονός ότι είστε  κατά κοινή ομολογία αποδεκτή από τον συγγραφικό κόσμο στο σύνολό του -αλλά και ως η πιο πολυσυζητημένη νέα συγγραφέας.Ποια είναι τα συναισθήματά σας ;

Χαίρομαι για την αποδοχή και αισθάνομαι ειδικά ευγνωμοσύνη για τους ανθρώπους που πίστεψαν στο “μπλε υγρό” από πολύ νωρίς. Οι συγγραφείς ναι μεν δεν γράφουν για να είναι αρεστοί ή να ταιριάζουν στις προσδοκίες των αναγνωστών ή των εκδοτών, αλλά από την άλλη επιχειρούν να επικοινωνήσουν με τους ανθρώπους, να δημιουργήσουν σημεία επαφής και οικειότητας να νιώσουν κοντά με άλλους, κυρίως μ' αυτούς που θα τους διαβάσουν. Οπότε χαίρομαι που το βιβλίο προκαλεί μεγάλο ενδιαφέρον, ενώ εννοείται δεν συμμερίζομαι πάντα αυτό που βλέπουν στο βιβλίο άλλοι συγγραφείς ή αναγνώστες. Εμένα δηλαδή τυχαίνει μερικές φορές να μού αρέσει για άλλους λόγους. Παρακολουθώ με τεράστιο ενδιαφέρον όμως τους λόγους για τους οποίους αρέσει, ή δεν αρέσει, και διαβάζω όλες τις γνώμες που γράφονται είτε αναγνωστών είτε συγγραφέων και κριτικών με μεγάλη ευγνωμοσύνη. 

Παρόλο που μεγαλώσατε σε μια επαρχιακή πόλη ,δίνετε το στίγμα της αθηναϊκής ζωής με μεγάλη ευστοχία .Ποιο στοιχείο της ζωής στην πρωτεύουσα σας έκανε τη μεγαλύτερη εντύπωση ;

Αρχικά, ίσως η ζωή σε αρκετά διαφορετικά μέρη, επαρχία, Αθήνα, εξωτερικό να βοηθάει, μαζί με άλλα, στην παρατήρηση. Όλα σού κάνουν εντύπωση, καλά και άσχημα, αν τους δώσεις την κατάλληλη προσοχή και μιας που ήθελα να βάλω τις ιστορίες μου στην Αθήνα, τις περισσότερες τουλάχιστον, εστίασα την προσοχή μου στην Αθήνα όπως είναι και έτσι δημιουργήθηκε το σχετικό μοτίβο που υπάρχει στο βιβλίο.

Η  αποτύπωση της διαφορετικότητας  είναι έντονη σε πολλά κείμενά σας.

Ποια κοινωνική σύμβαση σάς είναι πιο αποκρουστική ;

Δεν μ' αρέσει αυτοί που δεν μοιάζουν πολύ με τους πολλούς να αντιμετωπίζονται ως “οι άλλοι”. Να καταπιέζονται, επειδή είναι ο εαυτός τους και έχουν μια δυσαρμονία με αυτό που υποτίθεται ότι είναι ένα συμπαγές όλον, η πλειονότητα των ατόμων, με την κυρίαρχη ταυτότητα, το κυρίαρχο φύλο, εθνικότητα, σεξουαλικότητα, τον κυρίαρχο τρόπο σκέψης κλπ. Είναι άδικο. Δεν θα 'πρεπε να υπάρχουν διακρίσεις, υπάρχουν όμως και υπάρχει μαζί κι η παρηγοριά ότι στις ιστορίες μας μπορούμε να λέμε τα πράγματα όπως είναι, όχι να κάνουμε κήρυγμα ούτε να κουνάμε το δάχτυλο, αλλά με αγάπη, κατανόηση και σεβασμό προς όλες τις κατευθύνσεις να δημιουργούμε οικειότητα γι αυτούς που συνήθως είναι “οι άλλοι”. Ήθελα, με τη συλλογή, και σ' αυτούς που βλέπουν τους “ξένους”, τους γκέι, τους “περίεργους” ως άλλους να πω ότι αν τους κοιτάξεις από κοντά θα δεις ότι μοιάζετε, στα βασικά ανθρώπινα στοιχεία μας είμαστε όλοι μαζί, δεν διαφέρουμε, παραμένουμε εντελώς ξεχωριστά άτομα που όμως βιώνουν όλα παρόμοιες ανθρώπινες καταστάσεις.

Το χιούμορ είναι ένα ακόμα στοιχείο της γραφής σας .Μήπως τελικά το χιούμορ είναι ένας σίγουρος τρόπος να διατυπώσουμε τα πολύ σοβαρά που θέλουμε να πούμε ; 

Ναι σίγουρα. Είναι η καλύτερη παρηγοριά. Δεν υπάρχει άνθρωπος που να έχει περάσει δύσκολα κάποια στιγμή στη ζωή του και να μην εκτιμά το γέλιο. Σιχαίνομαι και τη σοβαροφάνεια, αν κάτι είναι καλά γραμμένο δεν έχει καμία ανάγκη να το παίζει και σοβαρό, μπορεί μια χαρά να μιλά για τα σοβαρά και να είναι αστείο.

Αλήθεια ,πόσο ανασχετικός παράγοντας είναι η ευφυΐα απέναντι στο συμβιβασμό;

Δεν ξέρω. Δεν νομίζω πάντως ότι συμβιβάζονται οι χαζοί και επαναστατούν οι ευφυείς, άλλα στοιχεία είναι ίσως σημαντικά όπως, για παράδειγμα, το αν βολεύεσαι εύκολα ή δύσκολα σε καταστάσεις που δεν σου πάνε ή που είναι άδικες. 

Πώς θα θέλατε  να είναι η ζωή σας (επαγγελματικά ) μετά από 10 χρόνια; 

Δεν πάει τόσο μακριά το μυαλό μου.

Ποιο βιβλίο διαβάσατε πρόσφατα και σας εντυπωσίασε ;

Διάβασα την “Αγωνία του τερματοφύλακα πριν από το πέναλντι” του Handke και το λάτρεψα. Από ελληνικά μού άρεσαν πολύ “Οι κόρες του ηφαιστείου” του Οικονόμου.

Γράφετε κάτι καινούργιο ;Θέλετε να μας πείτε ;

Ναι, γράφω, αλλά δεν έχω ξέρω τι θα βγει. Περνάω ωραία γράφοντάς το όμως κι αυτό είναι το πιο σημαντικό σ' αυτό το πολύ αρχικό στάδιο. 

Ασημίνα Ξηρογιάννη « Το θέατρο θα έπρεπε να υπάρχει σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης»

            Ασημίνα Ξηρογιάννη 

« Το θέατρο θα έπρεπε να υπάρχει σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης»

«Η θεατρική αγωγή μπορεί να συμβάλλει καθοριστικά στην ανάπτυξη του παιδιού.Και η πείρα μού διδάσκει πως έχουν βοηθηθεί πολλά παιδιά μέσω αυτής.»

 Με αφορμή την ημέρα θεάτρου που γιορτάζεται στις 27 Μαρτίου συνομιλήσαμε με τη  θεατρολόγο και ποιήτρια Ασημίνα Ξηρογιάννη για την Ανθολογία της με τίτλο «Το θέατρο  στην πόιηση» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Momentum,αλλά και για ζητήματα που αφορούν την θεατρική αγωγή στο σχολείο .

1)Το θέατρο στην ποίηση είναι μια ανθολόγηση 55 ποιημάτων διαφορετικών συγγραφέων που αφορούν το θέατρο.... 

Από όταν ήμουν φοιτήτρια στη δραματική σχολή «Θέατρο-εργαστήριο»/Εμπρός,υπήρχε μέσα μου το ενδιαφέρον να δω πώς οι δύο τέχνες, το θέατρο και η ποίηση, μπορούν να συνυπάρξουν ή να συνδεθούν με κάποιον τρόπο.Έχοντας αυτό το έντονο  ενδιαφέρον κάποια στιγμή γύρω στο 2013 ξεκίνησα σιγά σιγά, κάνοντας έρευνα, να συγκεντρώνω ποιήματα που είχαν ως θέμα τους το θέατρο, ή είχαν άμεση ή έμμεση αναφορά σε αυτό.Βρήκα πολλά τέτοια ποιήματα Ελλήνων και ξένων ποιητών,  ζώντων και τεθνεώτων. Τα χώρισα σε τρεις κατηγορίες. Σε ποιήματα σύγχρονών μου ζώντων ποιητών, σε ποιήματα κλασικών ελλήνων ποιητών και σε ποιήματα κλασικών ξένων ποιητών.Το παρόν βιβλίο αποτελεί τον πρώτο τόμο της έρευνας. Συνενώνει ποιητές τεσσάρων σχεδόν διαφορετικών γενεών.

2)Στην ανθολόγηση ποιημάτων με τίτλο Το θέατρο στην ποίηση αποδεικνύετε πόσο οι τέχνες αλληλεπιδρούν .Θέλετε να σχολιάσετε ; 

Αυτό είναι το ενδιαφέρον κομμάτι της ανθολογίας:Να δει κανείς πώς οι τέχνες διεισδύουν η μία στην άλλη,πώς διαλέγονται μεταξύ τους.Με ποιον τρόπο ποιητές διαφορετικών γενεών γράφουν για το ίδιο θεατρικό πρόσωπο ή στοιχείο ή πραγματεύονται το ίδιο θέμα.Πολλές φορές βλέπουμε ποιήματα που αποτελούν άρτιους θεατρικούς μονολόγους ή διαλόγους και είναι σκέτη πρόκληση για κάποιον σκηνοθέτη ή ηθοποιό.Δεν είναι λίγοι οι ποιητές που σκηνοθετούν τα ποιήματά τους δημιουργώντας την αίσθηση μέσα σε αυτά ενός σκηνικού χώρου ή μιας υποβλητικής σκηνοθεσίας. Κλασικό παράδειγμα ο Καβάφης, αλλά όχι μόνο.Αντίστροφα, δεν είναι λίγοι οι θεατρικοί συγγραφείς και σκηνοθέτες που υιοθετούν και επιβάλλουν μια ποιητική ατμόσφαιρα μέσα στο έργο ή την παράστασή τους. Εδώ θυμόμαστε τον Λόρκα με το ποιητικό του θέατρο ή τον Σαίξπηρ ή τον Τσέχωφ. Από σκηνοθέτες δεν μπορώ να μην αναφέρω τον δικό μας Λευτέρη Βογιατζή που οι παραστάσεις του χαρακτηρίζονταν από μια ιδιόμορφη ποιητική διάθεση και ένα λοξό ποιητικό βλέμμα. Οι ποιητές του τόμου εμπνέονται από τα υλικά και τις πρακτικές του θεάτρου και συνδιαλέγονται δημιουργικά με αυτά, φιλτράροντας ανάλογα και δίνοντας τις δικές τους ανοίκειες προεκτάσεις και οπτικές αναφορικά με τη μάσκα, τον θίασο, τη σκηνή, τον ηθοποιό, τους κλασικούς ήρωες του αρχαίου ή του σύγχρονου θεάτρου.

3)Έχετε τίτλους σπουδών φιλολογίας και θεατρολογίας,ενώ διδάσκετε θεατρολογία σε παιδιά δημοτικού σχολείου .Πόσο σημαντική θεωρείτε την ύπαρξη του συγκεκριμένου μαθήματος στα παιδιά των 6 ετών ; 

Άκρως σημαντική,με την έννοια ότι μέσω του θεάτρου τα παιδιά μαθαίνουν να επικοινωνούν και να εκφράζονται.Μαθαίνουν να σέβονται τον εαυτό τους και τους άλλους.Να συμμετέχουν σε ομάδες και να συμβάλλουν στην καλή τους λειτουργία.Εμπειρικά βιώνουν πράγματα και καταστάσεις.Λέξεις -κλειδιά είναι οι εξής:αλληλεπίδραση,συνεργατικότητα ,διάλογος,ομαδικότητα.Η θεατρική αγωγή μπορεί να συμβάλλει καθοριστικά στην ανάπτυξη του παιδιού.Και η πείρα μού διδάσκει πως έχουν βοηθηθεί πολλά παιδιά μέσω αυτής.

4)Είναι λάθος που στις μεγάλες τάξεις δεν διδάσκεται το μάθημα; 

Τεράστιο λάθος.Τα παιδιά έχουν ανάγκη το μάθημα ,ακριβώς γιατί σε λίγο θα μπουν στην εφηβεία και έχουν φοβερές ανησυχίες.Το θέατρο δίνει διεξόδους,διαμορφώνει την προσωπικότητα,μέσα από τα παιχνίδια ρόλων βάζει τα παιδιά να σκεφτούν πάνω σε διλήμματα.Ακόμα,με τις μεγάλες τάξεις δουλεύεις αλλιώς.Έχω ανεβάσει ρεπερτόριο με παιδιά μεγάλων τάξεων  και στα πλαίσια διαφόρων Φεστιβάλ.(Ρωμαίο και Ιουλιέτα,Πλούτο και Ειρήνη του δικού μας Αριστοφάνη σε διασκευή και σκηνοθεσία δική μου),μεγάλες και σε διάρκεια παραστάσεις που μόνο με μεγάλες τάξεις μπορούν να πραγματωθούν.

5)Υπάρχει αρκετός χρόνος για να αποδώσει όσα πρέπει; 

Ναι,αν έχεις σύστημα,πρόγραμμα,κέφι και όρεξη για δουλειά.

6)Παγκόσμια ημέρα θεάτρου η 27η Μαρτίου .Με γνώμονα ότι από αρχαιοτάτων χρόνων το θέατρο ήταν μάθημα για τα παιδιά ,γιατί σήμερα πρέπει να υπενθυμίζουμε την αναγκαιότητα της ύπαρξης αυτής της τέχνης;

Δυστυχώς πρέπει να υπενθυμίζουμε το αυτονόητο.Το θέατρο θα έπρεπε να υπάρχει σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης κανονικότατα και με τον νόμο σε μια χώρα που γέννησε το θέατρο.Δεν δίνεται ούτε έμφαση ούτε προσοχή στη θεατρική μας παράδοση όσο θα έπρεπε στο σχολείο.Κι όμως οι νέες γενιές οφείλουν να γνωρίζουν πώς ξεκίνησαν όλα για το αρχαίο θέατρο,για τους τραγικούς και κωμικούς μας ποιητές ,για το πώς επηρεάστηκαν οι Ευρωπαίοι.Οι αρχαίοι έλληνες αποκαλούσαν τις παραστάσεις Διδασκαλίες,όλοι παρακολουθούσαν θέατρο,ήταν μέρος της εκπαιδευτικής αλλά και της καθημερινής τους πρακτικής.

7)Μια  θεατρική παράσταση σε ποιητική μορφή που ακόμα και σήμερα γοητεύει και προτείνετε ; 

Εχω δει τα τελευταία  χρόνια πολλές δουλειές που απευθύνονται σε παιδιά και με έχουν κερδίσει. Οπως τον Δον Κιχώτη στο Παλλάς με τον Γιάννη Στάνκογλου και τον Γύρω του Κόσμου σε 80 μέρες στο Μέγαλο Μουσικής ,ένα επίτευγμα διασκευής,σκηνοθεσίας και υποκριτικής.Πρόσφατα είχα την τύχη να διαβάσω (δεν έχω δει ακόμα την παράσταση) ένα εξαιρετικό θεατρικό κείμενο για παιδιά ένα μουσικοθεατρικό παραμύθι,  που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Σοκόλη,που πραγματεύεται με μοναδικό τρόπο την απώλεια, «Το κορίτσι που επιμένει» σε στίχους και μουσική του Τηλέμαχου Τσαρδάκα.

8)Ηθοποιός σημαίνει ..... 

Αλήθεια.Φως!Είναι αυτός που μυεί σε νέες εμπειρίες ,που κάνει ορατό το αόρατο.

9)Τι είναι αυτό που θέλετε να εισπράξει ο αναγνώστης της ανά χείρας ανθολογίας;

Στόχος μου να δημιουργήσω μια ποιητική ανθολογία με θέμα το θέατρο, η οποία δεν υπάρχει στην ελληνική τουλάχιστον βιβλιογραφία. Μια ανθολογία που θα αποτελέσει πολύτιμη βοήθεια στον φιλόλογο, στον δάσκαλο, τον σκηνοθέτη, τον ηθοποιό, τον συνάδελφο θεατρολόγο και γενικά ένα ερέθισμα για δημιουργία και τροφή για σκέψη σε όσους αγαπούν το θέατρο και την ποίηση.