Ηλίας Καλλές
«Η κοινωνία μας έχει μια πορεία αντιρατσιστική. Απαιτείται ακόμα αρκετός χρόνος και προσπάθεια.»
Το έκτο βιβλίο του ,με τίτλο Μη διώχνεις τα χελιδόνια,ένα μυθιστόρημα γεμάτο ανθρώπινη αλληλεγγύη είναι η αφορμή της συζήτησής μας με τον φιλόλογο και συγγραφέα κ.Ηλία Καλλέ.
Το βιβλίο παρουσιάζεται την Τετάρτη 28 Φεβρουαρίου ,στις 7 το απόγευμα στο ξενοδοχείο Κυψέλη με κεντρικό ομιλητή τον επίτιμο σχολικό σύμβουλο φιλολόγων ,κ.Γιώργο Πατελοδήμο.
1)’’Μη διώχνεις τα χελιδόνια’’ είναι ο τίτλος του νέου σας μυθιστορήματος. Θέλετε να μας δώσετε μερικά στοιχεία;
Το βιβλίο μου ‘’Μη διώχνεις τα χελιδόνια’’ είναι ένα κοινωνικό μυθιστόρημα. Τα ‘’χελιδόνια’’ συμβολίζουν τον κάθε κατατρεγμένο, τον δυστυχισμένο, τον πρόσφυγα, τον μετανάστη, που έχει την ανάγκη του συνανθρώπου. Αυτά τα χελιδόνια θα καταφθάνουν, θα κατακλύζουν και τη χώρα μας όλες τις εποχές. Να τα προσεγγίσουμε με ανθρωπιά και να αγωνιστούμε για ειρηνική συνύπαρξη, για αναγνώριση δικαιωμάτων, για συνεργασία με γνώμονα το εφικτό. Να πάψουν οι διακρίσεις και να τα δούμε ως ανθρώπους που έχουν ανάγκη βοήθειας.
2)Η πρόσφατη επέλαση μεταναστών στη χώρα μας ήταν αφορμή για να γράψετε το βιβλίο σας;
Αν κάποιος θα έλεγε ότι το φαινόμενο της μετανάστευσης, και μάλιστα με τη σημερινή μορφή και ένταση , τον έχει αφήσει αδιάφορο, δεν τον έχει αγγίξει, θα έλεγε, προφανώς, ψέματα. Μπροστά σε μια τέτοια δυστυχία, που δεν την προκάλεσαν, δεν την επιδίωξαν οι ίδιοι, δεν μπορεί να παραμένει κάποιος απαθής. Σε τέτοιες περιπτώσεις θα πρέπει να αφουγκραζόμαστε τον κάθε κατατρεγμένο. Μετανάστες, πρόσφυγες και κατατρεγμένοι πάντοτε υπήρχαν και θα υπάρχουν. Απλώς σήμερα η κατάσταση ξέφυγε από τον έλεγχο και πήρε απειλητικές διαστάσεις. Παρακολουθώντας και από παλιότερα τις κοινωνικο- πολιτικές ανακατατάξεις, αλλά και τα οικονομικά και ιδεολογικά δρώμενα, γενικότερα, πάντοτε βρισκόμουνα σε προβληματισμό γι’ αυτή την κατάσταση, που γινόταν όλο και πιο έκρυθμη. Στην εποχή μας, όμως, ξεχείλισε το ποτήρι και η εσωτερική φωνή, η συνείδηση με παρότρυνε να αντιδράσω. Έτσι οδηγήθηκα στο να γράψω αυτό το βιβλίο και να συστρατεύσω τον εαυτό μου σε μια προσπάθεια αναγνώρισης του διαφορετικού.
3)Είναι εύκολο στην εποχή μας να περιθάλψει κάποιος τους πρόσφυγες χωρίς συναισθήματα φόβου και επιφυλακτικότητας;
Ο άνθρωπος σήμερα βρίσκεται μπροστά σε ομάδες ανθρώπων διαφορετικών χωρών, που, κι όταν ακόμα γνωρίζει την προέλευσή τους, δεν παύουν να του είναι άγνωστοι, να μη γνωρίζει τον εσωτερικό τους κόσμο. Ο Θουκυδίδης τονίζει: ’’αιδώς τε και φόβος έμφυτα τοις ανθρώποις’’. Το άγνωστο, όπως και οι πρόσφυγες ‘’εν προκειμένω’’, είναι φυσικό να τον φοβίζει και επιστρατεύοντας τη λογική να οδηγείται σε επιφυλακτικότητα. Ο φόβος λειτουργεί ενστικτωδώς. Θορυβημένος ο άνθρωπος ανατρέχει στη λογική που περιορίζει το φόβο και φέρνει το δίλημμα: να προχωρήσει ή όχι; Αλλά και η εγκληματικότητα, που βρίσκεται σε έξαρση είναι με τη σειρά της κατάσταση που δημιουργεί φόβο και επιφυλακτικότητα. Την έννοια της προσφοράς τη δυσχεραίνει πολύ και η οικονομική κρίση. Με κανένα, όμως, τρόπο δε θα πρέπει να ταυτίζουμε το φόβο και την επιφυλακτικότητα, που είναι φυσικές καταστάσεις του ανθρώπου, με το ρατσισμό που είναι επιλογή του για αρνητική στάση απέναντι στον πρόσφυγα. Δεν είναι εύκολο να περιθάλψει κάποιος τους πρόσφυγες, όπως πρέπει και όσο πρέπει, αλλά βλέποντας τη δυστυχία τους ας μην είναι κάθετα αρνητικός. Η συνεργασία συναισθημάτων και λογικής κρίνεται αναγκαία. Τότε επικρατεί η ‘’Αριστοτελική μεσότητα’’.
4)Οι συνθήκες κάτω από τις οποίες ζουν οι πρόσφυγες από τη Συρία στα Hot Spots της Ελλάδας, πόσο θεωρείτε ότι απέχουν από τις πραγματικές ανθρώπινες αξίες;
Όταν λέμε ‘’ανθρώπινες αξίες’’, εννοούμε ότι προσφέρουμε στον άλλο, και μάλιστα στον πρόσφυγα, όλα εκείνα που δεν εξευτελίζουν την ανθρώπινη οντότητα. Οι συνθήκες, όμως, που επικρατούν και οι υπηρεσίες που προσφέρονται στα Hot Spots, σύμφωνα με αυτά που κατά καιρούς έρχονται στο φως, στην επικαιρότητα, πιστεύω ότι απέχουν παρασάγγας ακόμα και από το αυτονόητο. Βέβαια, δε θα πρέπει να διαφεύγουν της προσοχής μας και οι οικονομικές συνθήκες της χώρας μας, αλλά και ο αριθμός των προσφύγων, που απαιτείται να περιθάλψει. Αυτό, όμως, με κανένα τρόπο δεν μπορεί να αποτελεί επαρκή δικαιολογία για την τραγική κατάσταση που βιώνουν οι πρόσφυγες. Είναι μια κατάσταση που αποτελεί προσβολή για τη χώρα μας, τη χώρα του ‘’Ξένιου Δία’’.
5)Ζούμε σε αντιρατσιστική κοινωνία; Είμαστε ώριμοι και έτοιμοι να δεχτούμε τα διαφορετικό;
Μια απόλυτα θετική ή αρνητική απάντηση θα ήταν πολύ ευάλωτη. Και τούτο επειδή επικρατεί κάποια ενδιάμεση κατάσταση. Σε σύγκριση με παλιότερες εποχές, που συμπορεύονταν με ταμπού και στερεότυπα, σήμερα έχουμε κάποιες ενδείξεις ότι η κοινωνία αναμορφώνεται, μεταλλάσσεται, απορρίπτει κάποια αναχρονιστικά στοιχεία και αποδέχεται κάποια άλλα, όπως είναι ο αντιρατσισμός. Έτσι η κοινωνία μας έχει μια πορεία αντιρατσιστική. Απαιτείται ακόμα αρκετός χρόνος και προσπάθεια, αλλά και πιο γοργά και σταθερά βήματα. Όσον αφορά στο κατά πόσο είμαστε ώριμοι και έτοιμοι, θα έλεγα ότι απέχουμε πολύ. Άλλωστε αποδεχτήκαμε προηγουμένως ότι υπάρχει φόβος και επιφυλακτικότητα απέναντι στο διαφορετικό. Αυτό από μόνο του αποδεικνύει ότι δεν υπάρχει η απαιτούμενη ωριμότητα και ετοιμότητα. Όταν αποκτήσουμε αυτά τα στοιχεία, τότε θα χαρακτηρίσουμε και την κοινωνία ‘’αντιρατσιστική’’.
6)Ποια χαρακτηριστικά που έχει ο ήρωάς σας χρειάζεται να έχει ένας άνθρωπος την εποχή της παγκοσμιοποίησης, της κρίσης και των κοινωνικών κατατάξεων;
Η παγκοσμιοποίηση, η κρίση και οι κοινωνικές κατατάξεις αποτελούν ένα σοβαρό και σύνθετο πρόβλημα. Ο ήρωας έχει υπόψη του αυτό το πρόβλημα και αγωνίζεται να αντιμετωπίσει τις συνέπειές του. Επιβάλλεται ο κάθε άνθρωπος να έχει γνώση του αντικειμένου, να είναι αγωνιστικός, να μην παραιτείται από τον στόχο του, να αποδέχεται το διαφορετικό, να δίνει αγώνες για δικαιώματα, ισοτιμία, ισότητα, ελευθερία, συνεργασία και ειρηνική συνύπαρξη. Να έχει πνεύμα προσφοράς προς αυτόν που έχει ανάγκη, μακριά από κάθε είδους διακρίσεις, πνεύμα αυτοθυσίας για το κοινωνικό σύνολο. Με μια φράση:’’ Να είναι ‘Άνθρωπος’’, όπως διαλαλεί και ο Μένανδρος:’’ ως χαρίεν άνθρωπος, όταν Ά ν θ ρ ω π ο ς η’’.
7)Ποια μηνύματα θέλετε να περάσετε μέσα από το βιβλίο σας στον αναγνώστη;
Θα έλεγα ότι πρέπει να μάθει ο άνθρωπος να συνυπάρχει με το διαφορετικό, να δημιουργήσει μια κοινωνία χωρίς διακρίσεις και ανισότητες. Να έχει πνεύμα συνεργασίας και να είναι πρόθυμος να απαλύνει τον πόνο του κάθε κατατρεγμένου. Να αντιληφθεί ότι θα βρίσκεται σε συχνή επαφή με ανθρώπους άλλων χωρών και θα υπάρχει πάντρεμα διαφορετικής κουλτούρας. Να εντάξει και να αφομοιώσει ομαλά τα νέα μέλη κάνοντάς τα κοινωνούς της ελληνικής παιδείας με τα πανανθρώπινα ιδεώδη. Έτσι θα δικαιώσει τις δημοκρατικές αξίες της Ελλάδας και το πνεύμα φιλοξενίας.
8)Το ανά χείρας είναι το έκτο βιβλίο σας(δεύτερο μυθιστόρημα).Γράφετε κάτι αυτόν τον καιρό;
Επειδή πολλές είναι οι προκλήσεις στον κοινωνικό, ηθικό, πνευματικό φυσιολατρικό και γενικά το χώρο των αξιών, δε θα μπορούσα να μείνω απαθής. Άλλωστε το γράψιμο έχει ταυτιστεί με τον εαυτό μου. Ναι… ήδη μια ποιητική συλλογή βρίσκεται σε πολύ καλή πορεία.
